تعیین استان‌های الگوی تولید چغندرقند برمبنای معیارهای کارایی و بهره‌وری

بهترین راه جهت افزایش تولید محصولات کشاورزی، بهبود کارایی و بهره وری است. در این مطالعه کارایی فنی و رشد بهره وری عوامل تولید چغندرقند در استان های عمده تولیدکننده بر مبنای روش تحلیل پوششی داده ها طی دوره زراعی 84-1383 تا 94-1393 بررسی شد. نتایج نشان داد که استان های سمنان، فارس، قزوین، مرکزی و چهارمحال بختیاری فاقد کارایی فنی بوده و بیشترین مصرف غیربهینه در نهاده ها مربوط به نهاده سم با 166 درصد ناکارایی در استان چهارمحال و بختیاری می باشد. به عبارت دیگر مصرف سم می تواند تا بیش از یک دوم در این استان کاهش یابد. تحلیل رشد بهره وری نشان دهنده رشد کاهشی هفت درصد در استان های مورد مطالعه بود و فقط استان های خراسان جنوبی و خراسان شمالی در طول دوره مطالعه دارای رشد بهره وری به ترتیب چهار و شش درصد بوده اند. بررسی ضریب همبستگی بین رشد بهره وری و اجزای آن بیان‌گر ارتباط مثبت و معنی دار (در سطح 5 درصد) بین رشد بهره وری و تغییرات فناوری بود. با توجه به نتایج به‌دست آمده، دو استان خراسان جنوبی و خراسان شمالی هم از لحاظ کارایی و هم رشد بهره وری در وضعیت بهتری قرار دارند. لذا مطالعه شیوه های مدیریتی و استفاده از دانش بومی موجود در این دو استان، می تواند منجر به معرفی الگویی جهت بهبود کارایی تولید چغندرقند در کشور گردد.