واکنش هیبریدهای چغندرقند در مزارع آلوده به بیماری ریزومانیا

ریزومانیا مهم‌ترین بیماری چغندرقند (beta vulgaris l.)است که می‌تواند موجب کاهش شدید عملکرد و کیفیت آن گردد. با توجه به گسترش سریع بیماری ریزومانیا در مزارع چغندرقند، تولید موفق این محصول در مزارع آلوده بدون استفاده از ارقامی با تحمل بالا به این بیماری امکان‌پذیر نیست. این پژوهش با هدف مقایسه برخی از خصوصیات زراعی هیبریدهای امیدبخش مقاوم به ریزومانیا با ارقام تجارتی ایرانی و خارجی و معرفی هیبرید برتر انجام گرفته است. این بررسی طی دو سال زراعی 1392 و 1393 در چهار منطقه کرج، مشهد، میاندوآب و زرقان و در شرایط بدون آلودگی و آلودگی با شدت‌های متفاوت به بیماری ریزومانیا اجرا گردید. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی و در چهار تکرار انجام شد. در این تحقیق هفت هیبرید امید بخش به همراه شاهد داخلی حساس و دو شاهد داخلی مقاوم و دو شاهد مقاوم خارجی مورد بررسی قرار گرفتند. صفات اندازه‌گیری شده شامل شدت آلودگی به بیماری ریزومانیا، نمره رشد،  بزرگترین طول و قطر ریشه ذخیره‌ای و وزن تک ریشه بود. شدت آلودگی به بیماری ریشه‌های هر کرت براساس مقیاس لوترباخر در زمان برداشت نمره‌دهی شد. در هر کرت ریشه‌ها پس از برداشت، توزین و درصد قند هر یک در آزمایشگاه اندازه‌گیری شد. شاخص شدت آلودگی به بیماری بر روی ریشه‌ها نشان داد که ریشه‌های تولید شده در کرج در سال 1392 و میاندوآب در سال 1393 فاقد علائم بیماری بوده ولذا این دو منطقه به عنوان محیط‌های غیرآلوده در نظر گرفته شدند. با محاسبه شدت آلودگی در محیط‌های مختلف آزمایش منطقه زرقان (فارس) در هر دو سال آزمایش دارای بیشترین شدت بیماری بود. در مجموع از بین موادمورد بررسی، هیبرید(7112 × sb36) × sb27به دلیل عملکرد بالای ریشه و میزان قند، وضعیت رشدی و یکنواختی ریشه بیشتر و هم‌چنین آلودگی کمتر به بیماری به عنوان هیبرید برتر در معرفی شد. این هیبرید هم اکنون با نام تجارتی شکوفا در دسترس کشاورزان است.