طراحی و روان‌سنجی ابزار سنجش تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زا بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده

چکیدهزمینه و هدفمیزان تغذیه انحصاری با شیر مادر در ایران در سال‌های 1394-1370 بین 53-10 درصد برآورد شده است که با توجه به اهمیت شیر مادر برای کودک باید ارتقاء یابد.برای مداخله در جهت ارتقاء تغذیه انحصاری با شیر مادر در نخستین گام باید عوامل موثر بر آن مشخص شوند.ازآنجایی‌که پرسشنامه استاندارد و بومی در این زمینه وجود ندارد لذا،این مطالعه باهدف طراحی وروان‌سنجی ابزار بومی برای سنجش عوامل موثر بر تغذیه انحصاری با شیر مادر در زنان نخست زای شهر کاشمر بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده انجام شد.مواد و روش‌ها در این مقاله مقطعی ابزار اولیه با استفاده از بررسی متون، و نیازسنجی اعتقادات بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده و تجربه محقق و در امر شیردهی طراحی گردید. برای اعتبار ابزار از ، روایی صوری با مشارکت 10 مادر شیرده، روایی محتوا کیفی و کمی از طریق پانل خبرگان با مشارکت 10 متخصص آموزش بهداشت و متخصص طراحی ابزار و روایی سازه با انتخاب 156نفر از جامعه بررسی انجام شد و پایایی ابزار به روش همسانی درونی و آزمونبازآزمون موردبررسی قرار گرفت.نتایج پرسشنامه اولیه با 67 آیتم طراحی شد. ادبیات بعضی سوالات .در روایی صوری و روایی محتوای کیفی تغییر کرد و6 آیتم به دلیل کسب نمره کمتر از 1.5 در روایی صوری کمی حذف شدند.در روایی محتوا تعداد12 آیتم با در نظر گرفتن نقطه برش0.62برای نسبت اعتبار و نقطه برش 0.79برای سنجش شاخص اعتبار محتوا حذف شدند. روایی سازه توسط تحلیل عامل تاییدی در نرم‌افزار لیزرل انجام شد که مقادیر msea=0/072،agfi=0/964 به دست آمد.پایایی ابزار هم با استفاده از روش‌های همسانی درونی(a=0/832)و ثباتان از طریق آزمون مجدد(icc=0/738) تایید گردید.نتیجه‌گیری نتایج نشان می‌دهد که پرسشنامه طراحی‌شده یک ابزار معتبر وبا روایی و پایایی قابل‌قبول می‌باشد و استفاده از آن در پژوهش‌های مرتبط توصیه می‌شود. واژگان کلیدی:تغذیه انحصاری با شیر مادر،تئوری رفتار برنامه‌ریزی‌شده،طراحی و روان‌سنجی

Design and psychometric of evaluation tools of effective factors on exclusive breastfeeding in primipara women based on the theory of planned behavior

Purpose:The amount of exclusive breastfeeding in Iran during the years1991 2015is estimated 10 53%,for improwing this, in the first step,the effective factors should be determined.Due to the lack of standard and indigenous questionnaires on the determinants of effective factors on lactation,this study aimed to design and validate native instruments for measuring thefactors affecting exclusive breastfeeding in Kashmars nulliparous based on the theory of planned behavior.Materials and methods:In this crosssectional study,original tool was designed using the literature review and need assessment of beliefs To validate participated10nursing mothers,contentrelated validity through the panel of experts with the participation of10 experts in health education and tool design and validity Structures were studied by selecting156 of the survey population.The reliability of the tool was examined by internal consistency and RayTest.Results:The initial questionnaire was designed with 67 items. In the face value and validity of qualitative literature content,some questions were changed and in the face validity,6 items were omitted due to the score of less than11.5.In content validity,considering the cutting point79/0to measure content validity index and cut point of./62for the ratio of credit,18 items were deleted. Structural validity was performed by confirmatory factor analysis in LISREL software,The Reliability of the tool was also approved using methods such as internal consistency(α=0.832)and its stability through retest method (ICC=70.38).Conclusion Questionnaire designed for effective factors on exclusive breastfeeding in primipara women is a trustworthy tool with acceptable reliability and validity and we recommend it in related studiesKeywords: exclusive breastfeeding, theory of planned behavior, design and psychometric.