مداخله‌ ی آموزشی خانواده محور در چارچوب تئوری شناختی ـ اجتماعی برای کاهش شاخص توده بدنی کودکان چاق و دارای اضافه وزن شهر زرین شهر

مقدمه: اضافه وزن و چاقی کودکان از سوی سازمان بهداشت جهانی به عنوان مشکل سلامت عمومی مطرح شده است. هدف از این پژوهش، تدوین و ارزشیابی مداخله ی آموزشی خانواده محور مبتنی بر تئوری شناختی ـ اجتماعی برای کاهش نمایه ی توده ی بدنی کودکان چاق و دارای اضافه وزن پیش دبستانی شهر زرین شهر بود. مواد و روش ها: این پژوهش، یک مطالعه نیمه تجربی است که بر روی 90 مادر دارای کودک پیش دبستانی مبتلا به چاقی و اضافه وزن در سال 1395 در شهر زرین شهرانجام گرفت. مادران به طور تصادفی ساده به گروه مداخله و شاهد تقسیم، و مداخله در 4 جلسه ی آموزشی برای والدین وکودکان انجام شد. سنجش داده ها با استفاده از پرسش نامه ی محقق ساخته ی پیش و 5 ماه پس از مداخله آموزشی انجام شد. داده ها با به کارگیری آزمون آماری من ویتنی، کای اسکوئر، تی مستقل، تی زوجی و آنکووا تحلیل شدند. یافته ها: پنج ماه پس از مداخله، میانگین نمرات خودکارآمدی (001/0p=)، انتظارات پیامد (001/0p=)، خود تنظیمی (001/0p=) و حمایت اجتماعی (002/0p=) در گروه مداخله به طور معنی داری افزایش یافته بود. هم چنین متغیر فعالیت فیزیکی کودکان (02/0p=) در گروه مداخله افزایش معنی داری داشت. استفاده از رسانه های دیجیتال (53/0p=)، شیرینی، تنفلات شور (56/0p=) و نوشیدنی های شیرین (002/0p=)، پس از مداخله افزایش معنی داری نداشت. متغیر پیامد نهایی نمایه ی توده ی بدنی کودکان در گروه مداخله تفاوت معنی داری داشت (05/0p=). نتیجه گیری: با توجه به نتایج ارزشیابی پژوهش حاضر، تئوری شناختی ـ اجتماعی می تواند با احتیاط در مطالعات مرتبط با چاقی کودکان مورد استفاده قرار گیرد.