مروری بر اثرات روغن زیتون و ترکیبات جزیی آن بر پیشگیری و درمان برخی بیماریها

مقدمه: ترکیبات اصلی روغن زیتون شامل اولییک اسید، اجزای فنولیک (هیدروکسی تیروزول، تیروزول و اولیوروپیین) و اسکوآلن می‌باشد. مطالعات نشان داده‌اند که ترکیبات فنولیک روغن زیتون، تاثیرات مفیدی بر برخی شاخصهای فیزیولوژیک مانند لیپوپروتیین‌های پلاسما، استرس اکسیداتیو، نشان‌گرهای التهابی، پلاکت و عملکرد سلولی و فعالیت آنتی میکروبی دارند. هدف از مطالعه ی حاضر، مروری بر مطالعات گذشته در بررسی تاثیر روغن زیتون بر سلامتی بود. مقالات مرتبط با موضوع، در پایگاه‌های pubmed، science direct،google scholar،springer ، wiley online library و elsevier به زبان انگلیسی از سال 2000 تا 2014 شامل مطالعات انسانی، حیوانی، in vivo و in vitro مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج تحقیقات حاکی از آن بود که مصرف روغن زیتون با شیوع پایین‌تر بیماریهای قلبی ـ عروقی (با خواص ضد انعقادی و بهبود پروفایل لیپیدی، عملکرد عروقی، فشار خون و استرس اکسیداتیو) و برخی سرطان‌ها (به طور عمده سرطان‌های سینه، روده بزرگ و پروستات) ارتباط دارد. روغن زیتون سبب اصلاح پاسخهای ایمنی و التهابی می‌شود. اولیوکانتال یک ترکیب فنولی موجود در روغن زیتون بکر است و خواص ضد التهابی مشابه ایبوپروفن دارد. هم‌چنین به نظر می‌رسد که روغن زیتون نقش مهمی در معدنی شدن استخوان دارد. در مطالعاتی بر روی موش‌های صحرایی، تیروزول و هیدروکسی تیروزول و الیوروپیین، به طور معنی‌داری سبب افزایش شکل‌گیری استخوان شد که می‌تواند روش موثری در درمان علایم پوکی استخوان باشد. اثرات مفید روغن زیتون به اسیدهای چرب تک غیر اشباع آن و ترکیبات فنلی نسبت داده می‌شود.