مروری بر اثرات دانه‌ی بزرک و ترکیبات غذایی موجود در آن بر سندرم متابولیک و عوامل خطر مرتبط

مقدمه: در سال‌های اخیر شیوع سندرم متابولیک در بیشتر کشورها افزایش یافته، به طوری که شیوع آن در بزرگسالان جهان %25-10 تخمین زده شده است. در ایران، %30 از بزرگسالان و %10 از نوجوانان به سندرم متابولیک مبتلا هستند. سندرم متابولیک خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی را 2 برابر و خطر ابتلا به دیابت نوع 2 را 5 برابر افزایش می‌دهد. بزرک غنی‌ترین منبع گیاهی اسید چرب ضروری اسید آلفالینولنیک و لیگنان بوده و حاوی فیبر بالایی می‌باشد، و بررسی‌ها، نقش احتمالی آن را در پیشگیری از بیماری‌های مزمن از جمله بیماری‌های قلبی ـ عروقی، سرطان و دیابت نشان داده اند. هم‌چنین، شواهدی وجود دارد که نشان می دهد این ماده‌ی غذایی فراسودمند می‌تواند اثرات مفیدی در کاهش شیوع سندرم متابولیک از راه کاهش عوامل‌ خطر مرتبط با این سندرم داشته باشد. مقاله‌ی مروری حاضر با هدف بررسی اثرات بزرک و برخی ترکیبات غذایی موجود در آن بر سندرم متابولیک و عوامل خطر آن انجام گرفت. یافته‌ها: مرور مقالات نشان داد مصرف بزرک، لیگنان یا اسید آلفا لینولنیک موجود در آن در کاهش یا کنترل عوامل خطر سندرم متابولیک (شامل چاقی شکمی، افزایش سطح سرمی تری‌گلیسرید، کاهش سطح کلسترول ـ hdl، اختلال گلوکز ناشتا و فشار خون بالا)، موثر می‌باشد. دو اثر مهم بزرک در زمینه‌ی پیشگیری و درمان سندرم متابولیک، کاهش مقاومت به انسولین و چاقی شکمی است. علاوه بر این، بزرک در کاهش استرس اکسیداتیو و التهاب که دو فاکتور به هم مرتبط و مهم در چاقی و سندرم متابولیک هستند، نیز نقش دارد.