آموزش ناکارآمد و فرآیند چاقی در نوجوانان تهرانی: یک مطالعه‌ی کیفی

مقدمه: پژوهش حاضر با هدف تبیین نارساییهای آموزشی در زمینه‌ی ترویج سبک زندگی سالم و پیشگیری از چاقی از دیدگاه نوجوانان و مادران انجام شد. مواد و روش‌ها: مطالعه‌ی حاضر با رویکرد نظریه‌ی مبتنی بر زمینه صورت گرفت. در کل 52 نوجوان و 16 مادر در این پژوهش شرکت کردند. جمع‌آوری داده‌ها از دو منطقه‌ی شمالی و جنوبی شهر تهران و با برگزاری 23 مصاحبه فردی و 12 بحث گروهی متمرکز با نوجوانان دارای اضافه ‌وزن و مادرانی که دارای کمینه یک نوجوان چاق بوده‌اند، صورت گرفت. تمام مصاحبه‌ها و بحث‌های گروهی ضبط شده و بلافاصله پس از اتمام پیاده شدند. فرآیند آنالیز داده‌ها به طور همزمان و با استفاده از روش اشتراوس و کوربین صورت پذیرفت. یافته‌ها: بر اساس یافته‌های بررسی حاضر، آموزش ناکارآمد در قالب دو مفهوم کلی ساختار آموزشی تک بعدی مدارس و آموزش همگانی ناکارآمد تبیین شد. ساختار آموزشی تک بعدی مدارس با ویژگی‌های درس محوری و فشردگی برنامه‌های آموزشی و آموزش همگانی ناکارآمد با چهار زیر طبقه‌ی ضعف محتوا، فقدان برنامه‌های جامع آموزشی، شیوه‌ی نامناسب ارایه‌ی پیام و پیام‌های متناقض تبیین شد. نتیجه‌گیری: بر اساس یافته‌های پژوهش حاضر، ساختار آموزشی تک بعدی مدارس و آموزش همگانی ناکارآمد مهم‌ترین مصادیق ناکارآمدی آموزش در جامعه‌ی ما می‌باشد که نقش مهمی در اتخاذ رفتارهای مرتبط با چاقی و در نهایت افزایش وزن نوجوانان تهرانی دارد. یافته‌های به دست آمده از این بررسی می‌تواند در برنامه‌ریزی‌های ارتقا سلامت با هدف ترویج سبک زندگی سالم و پیشگیری از چاقی در کودکان و نوجوانان موثر باشد.