هـورمـون مـلاتـونیـن، سوخت و ساز و اثـرات بـالینی آن

مقدمه: ملاتونین1 ، هورمونی است که توسط پینه آل، شبکیه، دستگاه گوارش و چند اندام دیگر تولید، و توسط پینه آل ترشح می ‌گردد، و می‌توان گفت به طور تقریبی در بیشتر موجودات زنده وجود دارد. تولید این هورمون تحت تاثیر عوامل مختلفی مانند سن، نور، عوامل محیطی و فیزیولوژی قرار دارد. با توجه به اثرات گسترده‌ی آن، ضروری به نظر رسید تا به طور گسترده تری این هورمون مورد بررسی قرار گیرد. هدف پژوهش حاضر، آشنایی با تولید، سوخت و ساز و اثرات بالینی این هورمون در انسان و نیز نقش آن در بیماری های مختلف مانند چاقی، برخی سرطان ها و بیماری های مربوط به عملکرد مغز و ... بود. مواد و روش ها: پژوهش حاضر، نتیجه‌ی بررسی یافته‌های حدود 60 مقاله گردآوری شده بود که از این تعداد، 34 مقاله به طور مستقیم مورد استفاده قرار گرفتند. یافته ها: براساس مقاله‌های بررسی شده، عوامل محیطی بسیاری در تنظیم و تولید هورمون ملاتونین نقش دارند. این هورمون به عنوان یک عامل محافظتی در برابر بیماری های مزمن و تحلیل برنده، بیماری های گوارشی و اختلالات متابولیکی و رفتاری عمل می‌نماید و در برخی موارد مصرف آن سبب بهبود برخی شرایط بیماری‌زایی می‌گردد. نتیجه‌گیری: با توجه به اثرات مثبت ملاتونین و نیز با توجه به این که تاکنون عوارض جانبی شدیدی ناشی از مصرف هورمون گزارش نشده، می توان گفت در صورتی که به هر دلیلی تولید و ترشح ملاتونین در بدن افراد متوقف شود ـ که این اختلال سبب افزایش استعداد ابتلا به بیماری می ‌گردد ـ مصرف دوز مناسبی از ملاتونین با تجویز پزشک معالج می تواند مفید باشد.