پیشگویی رفتارهای پیشگیری از ابتلا به رتینوپاتی در بیماران دیابتی نوع 2: کاربردی از تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده

مقدمه: مراقبت از چشم مهم‌ترین رکن پیشگیری از رتینوپاتی می‌باشد و لذا پژوهش حاضر با هدف بررسی رفتارهای پیشگیری از ابتلا به رتینوپاتی در بیماران دیابتی نوع 2 بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده انجام پذیرفته است. مواد و روش‌ها: مطالعه حاضر از نوع توصیفی تحلیلی و به منظور نیازسنجی بر روی 94 نفر از بیماران دیابتی نوع 2 مراجعه‌کننده به درمانگاه دیابت شهر اراک که به روش تصادفی انتخاب شدند انجام پذیرفت. ابزار گردآوری داده‌ها، پرسش‌نامه روا و پایا بر اساس تئوری رفتار برنامه‌ریزی شده و نتایج آزمایش‌های قند خون ناشتا (fbs) و هموگلوبین گلیکوزیله (hba1c) بوده است. یافته‌ها: میانگین سنی بیماران 7/55 ± 85/35 سال و میانگین مدت زمان تشخیص دیابت 4/15 ±8/1 سال بود. میانگین و انحراف معیار fbs و hba1c بیماران به ترتیب 34/72 ±161/1 و 1/435±7/38 بوده است. همبستگی عملکرد با کنترل رفتاری درک شده (0/38=r، 0/001=p) و با میزان hba1c بیماران (0/41=r، 0/001=p) ارتباط معنی‌دار مشاهده شد اما با میزان fbs بیماران ارتباط معنی‌داری مشاهده نشد. بر اساس رگرسیون خطی سازه‌های نگرش، قصد رفتاری و کنترل رفتاری درک شده 28 درصد واریانس رفتار را تبیین نمودند. نتیجه‌گیری: با بررسی عوامل تاثیرگذار بر رفتار بیماران دیابتی در خصوص پیشگیری از ابتلای آنان به رتینوپاتی، می‌توان با اجرای مداخلات توانمندسازی مبتنی بر رفتارهای خودمدیریتی از ابتلا به این عارضه در بیماران دیابتی پیشگیری نمود.

Prediction of Preventive Behaviors of Retinopathy in Type 2 Diabetic Patients: An Application of the Theory of Planned Behavior

Introduction: Primary eye care is the most important element in the prevention of retinopathy. The present study aimed to assess the prevention of retinopathy in type 2 diabetic patients, based on the theory of planned behavior. Materials and Methods: This descriptive analytical study of need assessment was carried out on 94 random patients with type 2 diabetes, who were referred to a diabetes clinic in Arak. Data were collected using a valid and reliable questionnaire, based on the theory of planned behavior, as well as fasting blood sugar (FBS) and glycated hemoglobin (HbA1c) tests. The collected data were analyzed in SPSS. Results: The mean age of the patients was 58.35 ±7.55 years, and the mean time from diagnosis was 8.1 ±4.15 years. The mean and standard deviation of FBS and HbA1c were 161.1 ±34.72 and 7.38 ±1.435, respectively.There was a significant correlation between perceived behavioral control (r=0.38, P=0.001) and HbA1c level in patients (r=0.41, P=0.001), while there was no significant correlation with FBS. Considering the linear regression of attitude constructs, behavioral intention and perceived behavioral control explained 28% of variance in behavior. Conclusion: By assessing the factors influencing the behavior of diabetic patients to prevent retinopathy, implementation of empowerment programs based on selfmanagement behaviors is suggested in diabetic patients.