مقایسه تاثیر انسولین و متفورمین بر اسیدیته، بیکربنات، پتاسیم و منیزیم خون بیماران فاقد دیابت تحت عمل جراحی بای‌پس عروق کرونر

مقدمه: در مطالعات مختلف، در مورد عوارض استفاده از انسولین و متفورمین در هایپرگلایسمی های پس از عمل جراحی بای پس عروق کرونر، نتایج متناقضی را گزارش کرده اند. هدف از مطالعه ی حاضر، مقایسه ی تاثیر انسولین و متفورمین بر اسیدیته، بیکربنات، پتاسیم و منیزیم خون بیماران فاقد دیابت تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر بود. مواد و روش ها: در یک کارآزمایی بالینی، 56 بیمار فاقد دیابت که در بیمارستان کوثر سمنان تحت عمل جراحی بای پس عروق کرونر قرار گرفته و دچار هیپرگلایسمی پس از عمل شده بودند، به طور تصادفی در دو گروه دریافت کننده ی انسولین و متفورمین قرار گرفتند. میزان قند خون، اسیدیته، بیکربنات، پتاسیم و منیزیوم خون بیماران هر دو گروه، در پیش و پس از عمل، اندازه گیری و ثبت شد. یافته ها: در زمان پذیرش بیماران در بخش icu، در گروه دریافت کننده انسولین میانگین اسیدیته ی خون شریانی، بیکربنات، پتاسیم و منیزیم به ترتیب 07/ 0±37/ 7، 5/ 2±8/ 21 میلی اکی والان بر لیتر، 5/ 0±3/ 4 میلی مول بر لیتر و 3/ 0±1/ 2 میلی گرم بر دسی لیتر و در گروه دریافت کننده متفورمین این مقادیر به ترتیب 05/ 0±40/ 7، 8/ 2±8/ 22 میلی اکی والان بر لیتر، 5/ 0±1/ 4 میلی مول بر لیتر و 4/ 0±1/ 2 میلی گرم بر دسی لیتر بود. بین میانگین پتاسیم، منیزیم و بیکربنات بیماران دو گروه مورد مطالعه، در زمان های مختلف، تفاوت معنی دار آماری دیده نشد (p>0/05). اما بین میانگین اسیدیته ی خون شریانی در 72 ساعت پس از پذیرش در icu، در دو گروه انسولین (03/ 0±41/ 7) و متفورمین (04/ 0±39/ 7) تفاوت معنی داری آمار وجود داشت (047/ 0=p). میانگین ph خون از حد نرمال خارج نشد. نتیجه گیری: در بیماران بدون دیابت که به دنبال عمل جراحی بای پس عروق کرونر دچار هیپرگلایسمی می شوند، استفاده از متفورمین و انسولین تاثیری بر بیکربنات، پتاسیم و منیزیم خون ندارد، اما استفاده از متفورمین ممکن است در طول زمان به تدریج ph خون را اسیدی کند. بنابراین پیشنهاد می شود در این بیماران، در صورت استفاده از متفورمین، ph خون پایش شود.