رابطه درک جملات موصولی و درک متن: ابزار سنجش درک نحوی

هدف: یکی از دلایل عدم درک ‌مطلب، آشنا نبودن با ساخت‌های نحوی است (کرومر ،1970؛ استینر ، وینر و کرومر، 1971؛ اکان ، وینر و کرومر،1971). خوانندگان مبتدی توانایی تشخیص ساختارهای نحوی را ندارند و به ‌جای پردازش متن به صورت واحدهای معنادار بیشتر به خواندن واژه به واژه تمایل دارند. بند موصولی به دلیل ویژگی‌های نحوی و معنایی خود همواره مورد توجه خاص محققان در بررسی درک نحوی بوده است (شلدون ، 1974؛ گودلاک ، 1978،1981؛ توکلیان، 1981؛ گودلاک و توکلیان، 1982). هدف پژوهش حاضر بررسی رابطه درک نحوی جملات موصولی با درک ‌متن در زبان فارسی و نیز مطالعه تولید ابزار مناسب به منظور سنجش درک جمله های موصولی زبان فارسی است. روش: روش تحقیق از نوع توصیفی و همبستگی بوده و در آن از تحلیل رگرسیون استفاده شده ‌است. در این پژوهش از میان مدارس دخترانه و پسرانه سه منطقه در تهران، 160 دانش‌آموز پایه ‌چهارم دبستان با روش نمونه‌گیری چندمرحله‌ای انتخاب شدند. برای سنجش درک متن از آزمون‌های پرلز و برای سنجش درک نحوی از آزمون محقق ساخته استفاده شد. یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد که درک نحوی جمله های موصولی به طرز معناداری درک متن را پیش‌بینی می‌کند. نتیجه‌گیری: درک نحوی یکی از عوامل موثر در درک متن است و از این رو می بایست مورد توجه برنامه‌ریزان آموزشی قرار گیرد تا از طریق آموزش ساختار نحوی جمله های زبان فارسی، مسیر درک متن برای دانش‌آموزان هموار ‌شود.