ارائه یک مدل مبتنی بر عامل احساسی‌_هنجاری از طریق ترکیب معماری e-x-machine و noe جهت بررسی پدیده هجوم بانکی

مقدمه: یکی از پدیده‌های اقتصادی که به گونه‌های مختلف توسط پژوهشگران مورد بررسی قرار گرفته است، مسئله هجوم بانکی است. هجوم بانکی به وضعیتی اطلاق می‌شود که سپرده‌گذاران به دلیل ترس از امنیت سپرده‌های خود در واکنشی عمدتا احساسی، اقدام به برداشت ناگهانی آن می‌نمایند که می‌تواند منجر به ورشکستگی دومینووار بانکی شود. روش کار: در این مقاله ضمن ترکیب معماری emotional x-machine برای عامل احساسی و معماری ((noe)norma emergence) برای عامل هنجاری، مدلی برای عامل احساسی_هنجاری ارائه شده و به واسطه آن، نقش هنجارهای اجتماعی در پیشگیری از پدیده هجوم بانکی از طریق شبیه‌سازی در محیط عامل‌محور netlogo و تجزیه و تحلیل نتایج آن مورد بررسی قرار گرفته است. یافته‌ها: در شرایطی که بدون استفاده از استدلال هنجاری، با فعال سازی سرایت احساسات و استفاده از 15 عامل فرعی با ورشکستگی بانکی 100 درصد مواجه بوده‌ایم، با فعال سازی استدلال هنجاری، در نظر گرفتن میانگین 0.5 برای متغیر شخصیتی agreeableness و استفاده از جمعیت هنجاری اولیه 50 درصد، میزان ورشکستگی بانکی به حدود 50 درصد کاهش پیدا می‌کند، با افزایش جمعیت هنجاری اولیه به 100 درصد، ورشکستگی بانکی به طور کامل مهار می‌گردد. نتیجه‌گیری: در نهایت نتایج به دست آمده از شبیه‌سازی به وضوح تاثیرگذاری استدلال هنجاری را در پیشگیری از وقوع پدیده فرار بانکی تایید می‌نمایند.

presenting an emotional-normative agent model through combining e-x-machine and noe architecture for investigating the phenomenon of bank rush

introduction: one of the economic phenomena researchers have investigated in different ways is the problem of bank runoff. a bank rush refers to a situation where depositors suddenly withdraw their deposits due to fear of the safety of their deposits, in a most emotional reaction, which can lead to bank failure. methods: in this article, while combining the architecture of the emotional x-machine for the emotional agent and norma emergence (noe) for the normative agent, a model for the emotional- normative agent is presented, and through it, the role of social norms in preventing the bank rush phenomenon through simulation in netlogo’s environment provided. results: in a situation where without normative reasoning, by activating the contagion of emotions and using 15 secondary agents, the authors have faced 100% bank failures. by activating normative reasoning and using the initial normative population of 50%, bank failures will decrease to about 50%. conclusion: finally, the results obtained from the simulation confirm the effectiveness of normative variables in preventing the occurrence of bank runs.