طراحی و اعتباریابی مقیاس اندوخته شناختی سالمندان

مقدمه: اندوخته شناختی با هدف توضیح تفاوت ‌های فردی در آسیب ‌پذیری نسبت به تغییرات مغزی و تفاوت در بروز علایم بالینی ایجاد شده است. هدف این پژوهش طراحی و اعتباریابی ابزاری جهت اندازه ‌گیری اندوخته شناختی سالمندان و مقایسه آن در دو گروه سالم و مبتلا به نقص شناختی خفیف بود.روش کار: روش پژوهش پیمایشی و علی_مقایسه‌ ای بود. پس از مطالعه مبانی نظری اندوخته شناختی و بررسی ابزارهای موجود، مقیاس مورد نظر ساخته شد و روایی صوری و محتوایی آن توسط چهار متخصص سالمندی بررسی و تایید شد. این مقیاس بر روی 100سالمند (زن=53 و مرد=47) با میانگین سنی (30/6±23/68)، که در سال 99-98 به شیوه نمونه‌گیری در دسترس انتخاب شده بودند اجرا گردید. همسانی درونی با استفاده از ضریب آلفا کرونباخ، ضریب امگا و پایایی بازآزمایی و روایی به روش همزمان و تشخیصی (تحلیل تمایزات) بررسی شد. میزان همبستگی زیرمقیاس ‌ها با یکدیگر و با نمره کل نیز محاسبه شد. در انتها، تفاوت دو گروه (آزمون تی مستقل) و پیش بینی وضعیت شناختی (رگرسیون چندگانه) نیز مورد بررسی قرار گرفت.یافته ‌ها: نتایج نشان ‌دهنده ضریب آلفا کرونباخ a=0/623، ضریب امگا 0.7، پایایی بازآزمون 0.839، روایی هم‌زمان 0/616، روایی تشخیصی 0.432، نقطه برش 44، میزان حساسیت 61.2 و ویژگی 62.7 بود. رابطه زیرمقیاس ‌ها با نمره کل معنادار بود (دستاورد آموزشی r=0/654، پیچیدگی شغلی r=0/548 و فعالیت ‌های فراغتی r=0/947 (p<0.01). میانگین اندوخته شناختی در گروه سالم در مقایسه با گروه نقص شناختی خفیف بالاتر بود (p<0/001) و تحلیل رگرسیون برای دو متغیر سن و اندوخته شناختی معنادار بود (p<0/01).نتیجه‌ گیری: یافته‌ ها نشان ‌دهنده روایی و پایایی مطلوب مقیاس اندوخته شناختی سالمندان است. با لحاظ محدودیت ‌های ابزارهای خارجی و متناسب بودن این مقیاس با فرهنگ ایرانی، جهت انجام پژوهش‌ ها در حوزه سالمندی پیشنهاد می ‌گردد.