اثربخشی درمان شناختی-رفتاری بی‌خوابی (سنتی و مبتنی بر اینترنت ) بر حافظه روزمره افراد مبتلا به بی‌خوابی همبود با افسردگی

مقدمه: بی خوابی یکی از شایع ترین شکایت های عمومی است. بی خوابی بر عملکردهای شناختی از جمله حافظه تاثیر می گذارد. حافظه نقش مهمی در فعالیت های روزمره افراد دارد. هدف پژوهش حاضر بررسی اثر بخشی درمان شناختی-رفتاری بی خوابی سنتی و درمان شناختی-رفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت بر حافظه روزمره افراد مبتلا به بی خوابی همبود با افسردگی است. روش: روش پژوهش شبه تجربی با طرح پیش آزمون-پس آزمون و پیگیری برای دو گروه آزمایش و کنترل است. با استفاده از روش نمونه گیری دردسترس 45 نفر از کارکنان و اساتید دانشگاه فرهنگیان که در پرسشنامه کیفیت خواب پترزبورگ (psqt) و پرسشنامه افسردگی بک (ویرایش دوم) نمره بالاتر از برش کسب کردند و از طریق مصاحبه تشخیصی بر اساس ملاکهای تشخیصیdsm5، افسردگی و بی خوابی داشتند، انتخاب شدند. با استفاده از گمارش تصادفی، در هر سه گروه (گروه های آزمایش و کنترل) 15 نفر جایگزین شدند. گروه های آزمایش 6 جلسه درمان شناختیرفتاری برای بی خوابی بر اساس پروتکل ادینگر و کارنی (2015) دریافت کردند. نحوه ارائه درمان در دو گروه متفاوت بود. آزمون حافظه رفتاری ریورمید سه بار (قبل از درمان، بعد از آخرین جلسه درمان و یک ماه بعد از درمان) اجرا شد. برای تحلیل داده ها از تحلیل واریانس مختلط و بن فرونی استفاده شد. یافته ها: هر دو گروه آزمایش نسبت به گروه کنترل در حافظه کلامی، جهت یابی، حافظه مربوط به آینده و شاخص حافظه ی کلی، نمره بیشتری کسب کردند. در حافظه دیداری گروه درمان شناختیرفتاری بی خوابی سنتی cbt-i نسبت به گروه درمان شناختیرفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت icbt-i و کنترل، نمره بیشتری کسب کرد. در عامل یادگیری جدید گروه درمان شناختیرفتاری بی خوابی مبتنی بر اینترنت، نسبت به گروه درمان شناختیرفتاری بی خوابی سنتی و کنترل، نمره بیشتری کسب کرد. درعامل حافظه فضایی بین سه گروه، تفاوت معنی داری دیده نشد. نتایج پیگیری، پایا بودن درمان را تایید کرد. نتیجه گیری: هر دو شیوه درمان در بازتوانی شناختی و کاهش مشکلات حافظه روزمره در افراد مبتلا به بی خوابی همبود با افسردگی موثر است.

Effectiveness of cognitive behavioral therapy for insomnia (traditional and Internet-based) on everyday memory of people with insomnia and comorbid depression

Introduction: Insomnia is a common sleep complaints in the general population. Insomnia affects cognitive functions such as memory which has important role in the daily activities of individuals. Thus the objective of this study is to investigate the effectiveness of traditional Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia (CBTI) and internetbased Cognitive Behavioral Therapy for Insomnia (ICBTI) on everyday memory of people with insomnia comorbid depression. Method: This study employs pretestposttest and followup quasiexperimental designs that use two experimental groups and a control group. A convenience sample of 45 individuals from Farhangian University staff and professors who received a score higher than the cutoff score in PSQT and BDIII questionnaires was selected by using diagnostic interview based on the DSM5 criteria for diagnosing depression and insomnia. Fifteen people were randomly assigned into three groups (two experimental groups and a control group). The experimental groups received 6 sessions of cognitive behavioral therapy for insomnia based on Edinger and Karney's CBTI protocol (2015). RBM3 test was administered three times (before treatment, after the last treatment and one month after).The data were analyzed by means of mixed ANOVA and Bonferroni. Findings: The results showed that both experimental groups obtained higher scores in verbal memory, orientation, prospective memory, and the total memory index than the control group. The CBTI group obtained higher score in visual memory than the ICBTI and control groups. The ICBTI group obtained higher scores in the new learning factor than the CBTI and control groups. However, there was no significant difference between the three groups in the spatial memory. Followup results also confirmed the reliability of the treatment. Conclusion: Both therapies are effective in cognitive rehabilitation and reducing everyday memory problems in people with insomnia and comorbid depression.