وجود خدا و صرفه‌مندی اخلاق

در این نوشتار، پس از تهمید مقدمه‌ای بسیار کوتاه در باب معنا و جایگاه براهین اخلاقی، برهان نوینی تحت عنوان «برهان ضرورت خدا و/یا دنیای جبرانگر برای صرفه‌مندی اخلاق» تبیین خواهد شد. ادعای نوشتار پیش رو این است که در کنار توسل به مقوله جبرانگری خداوند و جایگاه توبه در اخلاقیات دینی می‌توان از طریق توسل به مقوله صرفه‌مندی اخلاق، وجود خدا را برای توجیه تام اخلاق ضروری ساخت. در این برهان ضروری دانستن وجود خدا برای اخلاق به معنای نفی استقلال روان‌شناختی، عقلانی، وجودشناختی و زبان‌شناختی اخلاق از دین نیست. در واقع اگر برهان مطلوب ما مقبول واقع شود، از یک سو راهی است برای کاهش چالشی که میان اخلاق دینی و فرادینی وجود دارد، و دچار برخی تبعات منفی نظریه امر الهی نمی‌گردد، و از سوی دیگر در قیاس با سایر براهین اخلاقی پیشفرض‌های کمتری دارد.