بررسی و نقد دیدگاه دیوید بیسینگر در دفاع از مدل انحصارگرایی دینی

دیوید بیسینگر از جمله فیلسوفان مدافع رویکرد انحصارگرایی است که در آثار متعدد خود تلاش کرده است تبیین جدیدی در دفاع از این رویکرد ارائه کند. هرچند بیسینگر به عنوان یک انحصارگرا ظاهر شده است، اما موضع متفاوت او در برابر پدیدۀ تنوع ادیان نسبت به سایر انحصارگرایان از یک سو و پذیرش برخی از مقدمات رویکرد کثرت‌گرایی از سوی دیگر سبب شده تا تبیین او از نظریۀ انحصارگرایی مورد تامل و نقد قرار گیرد. در این پژوهش تلاش شده است تا ضمن تبیین نظریۀ بیسینگر و بررسی و نقد مبانی مورد نظر او، موفقیت این رویکرد در دفاع از انحصارگرایی مورد بررسی قرار گیرد. دستاوردهای این پژوهش نشان می‌دهد که برخی از مبانی مورد پذیرش او، از جمله فقدان معیارهای عینی برای ارزیابی تطبیقی ادیان، جایگزین کردن نقش تبیینگرانۀ گزاره‌های دینی به جای توصیف از واقعیت و برابر دانستن پیروان همۀ ادیان در دستیابی به منابع معرفتی، نظریۀ او را تا حد زیادی به رویکرد کثرت‌گرایی متمایل کرده است.

David Basinger on Defending Religious Exclusivism: A Critical Approach

David Basinger is among philosophers who defend religious exclusivism. He tries in his various writings to provide a new explanation for supporting this approach. Although he is supposedly a religious exclusivist, his different attitude towards religious diversity and his acceptance of some of the principles of religious pluralism have put his explanation under critics. This research tries to explain Basinger’s theory, criticize its foundations, and examine whether it is a successful approach to defend religious exclusivism. The study shows that some of the bases accepted by him are inclined to religious pluralism, including lacking objective criteria for comparative evaluation of religions, substitution the explanatory role of religious propositions for the description of reality, and considering the followers of religions equal in accessing the sources of knowledge.