بررسی و نقد براهین نقض غرض و اعتماد در اثبات عصمت انبیاء

این مقاله در زمینۀ کلام شیعی به بررسی دو برهان عقلی در اثبات عصمت انبیاء می‌پردازد. برهان نقض غرض و برهان اعتماد مهم‌ترین براهین عقلی هستند که متکلمان اسلامی، به ویژه شیعی، برای اثبات عصمت مطلق انبیاء اقامه کرده‌اند. بر اساس برهان نقض غرض، اگر انبیاء معصوم نباشند، غرض خداوند از ارسال رسل برای هدایت مردم میسر نخواهد شد؛ چراکه با ارتکاب معاصی توسط انبیاء و تبعیت مردم از آنها، مردم نیز دچار گمراهی خواهند شد. بر اساس برهان اعتماد، از آنجا که هدایت مردم منوط به اعتماد و وثوق آنها به انبیاء است و ارتکاب معاصی، خطا و نسیان موجب سلب اعتماد کامل مردم به انبیاء می‌شود، بنابراین ضروری است انبیاء به طور مطلق از هر گونه سهو، نسیان و عصیان، کوچک و بزرگ، معصوم باشند. سوال اصلی این تحقیق این است که آیا برای تحقق غرض الهی و اعتماد مردم به انبیاء نیازی به فرض عصمت مطلق است؟ با بررسی این براهین به این نتیجه رسیدیم که اشکالات متعددی بر آنها وارد است: جواز اعتماد به انبیاء بدون فرض عصمت مطلق آنها، تحقق غرض الهی با ارسال رسولان غیرمعصوم، مغالطۀ استنتاج هست از باید، اخص بودن این براهین از مدعا، همگی از جمله نقدهای وارد بر آنهاست.

The Reliability and the Purpos- Refutation Arguments in Proving Prophets’ Infallibility: A Critical Survey

The Reliability Argument and the PurposeRefutation Argument are the two most important logical arguments that have been alleged by Islamic theologians, and Shia in particular, for proving divine prophets’ infallibility. According to the PurposeRefutation Argument, if prophets were not infallible, God’s purpose in sending them for guiding people would be unattainable, because in this case, people by following the examples of prophets, would be led astray and consequently commit sins. Based on the Reliability Argument, if prophets commit sins, have mistakes, and fade into oblivion, people would lose their confidence in them. For that reason, prophets must be completely infallible and incapable of sinning (minor or major). This paper argues that there are some serious objections to these two arguments: People can rely on prophets without any need of their absolute infallibility; God can attain His goal by sending fallible prophets; The arguments involve is/ought fallacy, and the conclusion is more restricted than the claim of prophets’ complete infallibility.