نقش نظریه اعتباریات علامه طباطبایی (ره) در تبیین صفت مالکیت خداوند

یکی از نوآوری‌های علامه طباطبایی نظریه اعتباریات است. این نظریه به دلیل کلیدی بودنش بر آرای ایشان در زمینه‌های مختلف تاثیر گذاشته است، و یکی از این موارد تبیین صفت مالکیت خداوند است. مقالۀ حاضر با روش جستجوی کتابخانه‌ای و با استفاده از روش تحلیل محتوای کیفی (توصیفیتحلیلی)، نظریۀ علامه طباطبایی در تبیین صفت مالکیت خداوند را تبیین کرده و میزان تاثیرگذاری نظریۀ اعتباریات ایشان را در این تبیین و نیز تفاوت آن با نظر برخی دیگر از اندیشمندان را نشان داده و به این نتیجه رسیده است که مالکیت خداوند بر خلاف دیگر موجودات مالکیت مطلق، مالکیت ذات و آثار، مالکیت حقیقی، مالکیت تکوینی، و مالکیت زوال‌ناپذیر است، حال آن که مالکیت دیگر موجودات مالکیت غیرمطلق، مالکیت آثار، مالکیت مجازی، مالکیت تشریعی و مالکیت زوال‌پذیر است. اهمیت نظریۀ اعتباریات در اندیشۀ ایشان هنگامی معلوم می‌شود که بدانیم اگر در تبیین صفت مالکیت خداوند در اندیشۀ ایشان نظریه اعتباریات کنار نهاده شود، نظریۀ ایشان تفاوت چندانی با نظریات دیگر اندیشمندان نخواهد داشت.

Tabatabaie on the Role of ’Itibariyyat in the Interpretation of God’s Possession

As a philosophical theory, ’Itibariyyat is one of the innovations of Allameh Tabatabaie. Because of the cruciality of this theory in the framework of Tabatabai’s thought, it has influenced his views in various fields including the interpretation of possession as an attribute of God. Using quantitative content analysis, the aim of this article is to explore Tabatabaie’s interpretation of God’s possession, and the extent to which it is influenced by his theory of ’Itibariyyat. Besides, it investigates how his interpretation is different from that of other scholars. It will be argued that, in contrast to other beings, God’s possession is absolute, actual, ontological, imperishable, and pertains to both essence and effect. By contrast, other beings’ possession is limited, metaphorical, revealed, perishable, and pertains to effect alone. One will recognize the relevance of the theory of ’Itibariyyat in his interpretation if one knows that Tabatabaie’s view of God’s possession would not be different from that of others without adopting this theory.