رویکرد ابن عربی در مواجهه با تقابل های معرفتی

تقابل‌های معرفتی در صورت پافشاری طرفین بر حقانیت خویش و باطل پنداشتن دیگر آراء و عقاید، غالباً به درگیری و نزاع ختم می‌شود و در صورت چشم‌پوشی یکی از آنها از عقیده خویش و پذیرفتن بی‌قیدوشرط دیگر عقاید، به حاکمیت و سلطۀ دیگران می‌انجامد. در این زمینه، ابن‌عربی راهکار سومی را برمی‌گزیند. او به رغم پایبندی به عقیده خود، به دیگر عقاید همچون فرصتی جهت تعالی و معرفت بیشتر می‌نگرد. در نظام فکری ابن‌عربی، هر موجودی به لحاظ هستی‌شناخت، مظهر اسم یا اسمائی از حق تعالی است و از حیث معرفت‌شناختی درک او از حق وابسته به میزان استعداد او در دریافت تجلیات الهی است. ابن‌عربی با گره زدن اختلاف آراء و عقاید به اختلاف استعدادها و تجلیات، ایدۀ دست نیافتنی بودن تمامِ حقیقت را پذیرفته است و این ایده می‌تواند از مهم‌ترین مبانی او در نوع مواجهه با تقابل‌های معرفتی باشد.

: Ibn ‘Arabī on Epistemic Disagreement

In an epistemic disagreement, if the counterparts insist on their rightfulness and falsification of other’s opinions, the cognitive contradictions often end up with conflict. If one of them ignores his belief and accept other’s beliefs unconditionally, it leads to domination and sovereignty of others. Here, Ibn ‘Arabī proposes a third way. Despite sticking to his belief, he considers other’s beliefs as opportunity for further excellence and knowledge. In Ibn ‘Arabī’s system of thought, every creature is ontologically a manifestation of a name or some names of God. Also, epistemologically, their understanding of God depends on their ability to receive the divine manifestations. Ibn ‘Arabī accepted the idea of inaccessibility to the whole truth by connecting the discrepancy of ideas and beliefs to the discrepancy of talents and manifestations. This idea can be one of his most important bases in addressing epistemic disagreement.