رویکرد مصالحه‌گرایانه به چالش اختلاف‌نظر دینی

از منظر مصالحه‌گرایان، پس از بروز اختلاف‌نظر در همتایان معرفتی، دیگر نمی‌توان به نحو معقولی بر باور یا میزانِ اطمینانِ قبلی خود استوار ماند. از این منظر، رویکردِ باوریِ معقول در مواجهه با اختلاف‌نظر تعلیق داوری یا کاستن از درجۀ اطمینان به باور قبلی است. بنا بر مصالحه‌گرایی دینی، تنوع ادیان چالشی جدی را پیش ‌روی توجیه باورهای دینی قرار می‌دهد که واکنش معرفتیِ معقول به آن یا تعلیق کردن داوری تا زمان یافتن شاهد مناسبی است که برتری یک موضع را بر موضع دیگر محرز سازند، یا پایین آوردن سطح اطمینان به باورِ «وجود/ عدم خدا» تا جایی که اختلاف‌نظر برطرف شود و باور طرفین تا حد ممکن به هم نزدیک شود. در این رویکرد، تا زمانی که شاهد مرجحی پیدا شود و سطح اطمینان به باور یکی از طرفین را تا حد باور بالا ببرد، هر دو طرف باید در همین وضعیت بمانند. به مصالحه‌گرایی سه اشکال جدی گرفته شده است: توجیه آسان، شکاکیت و خودمتناقض بودن. مصالحه‌گرایان برای اثبات درستی موضع خود ناگزیر از پاسخ دادن به اشکالات هستند. در پایان مقاله، نشان داده خواهد شد که هیچ یک از پاسخ‌های آنان پذیرفتنی نیست.