بررسی و ارزیابی تاثیر الگوهای اسکان مجدد بر تغییرات سرمایه ی اجتماعی در روستاهای زلزله‌زده مطالعه‌ی موردی: روستاهای زلزله زده شهرستان ورزقان

وقوع زلزله‌ی تابستان سال 1391 در شهرستان ورزقان منجر به تخریب بسیاری از مناطق روستایی شد. دولت به منظور بازسازی و جلوگیری از تلفات مالی و جانی دوباره، اقدام به اسکان مجدد برخی از روستاها در قالب سه الگوی جابجایی، تجمیع و بازسازی برخی از روستاهای این شهرستان نموده است. هدف از انجام تحقیق حاضر، بررسی تاثیرات الگوهای سه گانه‌ی اسکان مجدد روستاهای آسیب-دیده از زلزله شهرستان ورزقان بر میزان سرمایه‌ی اجتماعی ساکنان جوامع روستایی می باشد. بدین منظور سه قلمرو اعتماد اجتماعی، مشارکت اجتماعی، انسجام و همبستگی اجتماعی برای مطالعه‌ی سرمایه‌ی اجتماعی در ناحیه ی مورد مطالعه انتخاب شد. جامعه ی آماری این پژوهش، خانوارهای محلی ساکن در روستاهای محدوده ی مطالعاتی است که با استفاده از فرمول کوکران تعداد 400 سرپرست خانوار به عنوان حجم نمونه و به روش تصادفی ساده تعیین شدند. با مطالعه‌ی راهنما در منطقه ی مشابه جامعه‌ی آماری با تعداد 50 پرسش‌نامه صورت گرفت و با داده‌های کسب شده و با استفاده از فرمول ویژه کرونباخ آلفا، پایایی بخش‌های مختلف پرسش‌نامه تحقیق 895/0 الی 912/0 به دست آمد. تجزیه‌وتحلیل داده‌های پژوهش حاضر در دو بخش آمار توصیفی و استنباطی و با استفاده از نرم‌افزار spss انجام شد. جهت مقایسه‌ی سه الگوی جابجایی، تجمیع و بازسازی از آزمون t نمونه های مستقل استفاده گردید. نتیجه‌ی این آزمون نشان‌دهنده ی آن است که بین الگوهای اسکان مجدد تفاوت معنی داری در سطح 000/0 در زمینه ی میزان تغییرات سرمایه‌ی اجتماعی وجود داشته است. علاوه بر این یافته های پژوهش نشان داد که میزان سرمایه ی اجتماعی در الگوی بازسازی با میانگین 87/2 بیشتر از دو الگوی دیگر است. علاوه بر این سطح همبستگی متغیّرهای مشارکت همبستگی و انسجام اجتماعی، اعتماد اجتماعی و مشارکت اجتماعی به ترتیب برابر با 795/0، 354/0 و 324/0 بوده است. در نهایت با توجه به یافته های پژوهش پیشنهادات کاربری در زمینه های آموزشی، حمایتی، رویکردهای مدیریت اصولی و همچنین آینده پژوهشی ارایه شده است.