پیش‌بینی خشکسالی استان آذربایجان شرقی در دوره‌ی 2022-2013 میلادی

با توجه به روند احتمالی افزایش خشکسالی در جهان در اثر تغییراقلیم، بررسی این پدیده در هر منطقه برای دوره‌ی آتی ضروری می‌نماید. در این تحقیق داده‌های ریزمقیاس شده ماهانه شبیه‌سازی شده دما و بارش استان آذربایجان شرقی در دوره 2022-2013 میلادی، توسط 16 مدل aogcm، تحت سه سناریوی انتشار a1b, a2, b1 تهیه شدند. پس از بررسی شرایط (فراوانی و شدت) خشکسالی گذشته (1999-1950) در منطقه، به منظور لحاظ کردن عدم قطعیت سناریوهای انتشار، با استفاده از روش مقیاس الگو (pattern scaling)، داده‌ها برای 46 سناریوی انتشار دیگر محاسبه شده، و وضعیت خشکسالی استان در دوره‌ی آتی با شاخص بارش استاندارد شده (spi) بررسی گردید، و در نهایت نقشه‌های پهنه‌بندی این شاخص با به کارگیری روش کریگینگ در هر سال با در نظرگرفتن سناریوی میانه برای اقلیم منطقه، به دست آمد. نتایج نشان داد در سال 2021 خشکسالی بسیار زیاد در نواحی شرقی استان رخ خواهد داد و می‌توان این سال را خشک‌ترین سال دوره قلمداد کرد، بطوری که در مجموع 375/59 درصد استان دارای شرایط خشک خواهد بود. برای سال‌های 2013، 2017 و 2018 نیز در برخی نقاط خشکسالی پیش‌بینی می‌شود، در حالی که سال 2019 در تمامی نقاط از شرایط نزدیک به نرمال برخوردار خواهد بود. سال 2020 نیز در دوره‌ی ده ساله مرطوب‌ترین سال خواهد بود، به گونه‌ای که این سال تنها سالی است که رطوبت بسیار زیاد را تجربه خواهد کرد. پس از 2020، سال 2014 با پوشش 50 درصد استان با سطوح رطوبتی، مرطوب‌ترین سال خواهد بود. در کل، استان آذربایجان‌شرقی به جز سال‌های 2013، 2017، 2018 و 2021، در 6 سال دیگر از شرایط نزدیک به نرمال و بالاتر تبعیت خواهد نمود. با پیش‌بینی مقادیر بارش و تعیین شرایط خشکسالی، می‌توان راهکارهای سازگاری با تغییر اقلیم در این خصوص را پیشنهاد نمود.