پژوهشی در فرسایش خندقی ارتفاعات جنوب غرب دشت هادیشهر ( شمال غرب آذربایجان شرقی ) از طریق روشها و تکنیکهای جدید
|
|
|
|
|
نویسنده
|
عابدینی موسی
|
منبع
|
جغرافيا و توسعه - 1384 - دوره : 3 - شماره : 6 - صفحه:113 -134
|
چکیده
|
منطقه ی مورد بررسی با وسعت 283کیلومتر مربع در محدوده ی عرض شمالی َ42-ْ38 تا َ52-ْ38 و طول شرقی َ23-ْ45 تا َ40-ْ45 واقع شده ، و از جمهوری آذربایجان 5/8کیلومتر فاصله دارد . گسترش زیاد مواد آبرفتی نامتراکم و نیمه متراکم حاوی رس، سازندهای مارنی گچدار و نمکدار و پهنه های رسی دشت ها ، بعلاوه سازندهای سطحی غالبا ریزدانه در سطوح کم شیب میانکوهی ، زمینه برای پیدایش و توسعه ی خندق ها به وجود آورده است . فرسایش خندقی شدید در منطقه نه تنها باعث از بین رفتن خاک و پوشش گیاهی می شود بلکه مشکلاتی را برای کارکرد ماشین های امور کشاورزی و آبیاری به وجود آوردهاست و لذا اهمیت تحقیق بیشتر معلوم می شود و نتایج شاخص های اقلیمی نیز نظیر ws ( میزان رطوبت موجود در سازندها )،ضریب هیدروترمال و معادله های مختلف ، وجود استعداد خندق زدایی زیاد برای منطقه می باشند . بیشتر خندق ها در سطح دشتها ، جاییکه شیب بسیار ملایم است شکل گرفته اند ،به عبارتی با افزایش شیب ضخامت سازندهای سطحی سست کاهش یافته و به دنبال آن طول و تعداد خندق ها کاهش یافته است . این موضع توسط رابطه ی رگرسیون خطی موجود بین شیب کف خندق ها با طول آنها ، با میزان همبستگی معکوس و معنی دار 43% برای نمونه آماری مورد بررسی منطقه ،به اثبات رسیده است . بین طول خندق ها و ارتفاع محل پیدایش آنها رابطه ی معکوس معنی دار در سطح اطمینان 95% با میزان ضریب همبستگی 45% وجود دارد . بنابراین با افزایش ارتفاع میزان شیب زیاد می شود ولی ضخامت مواد تخریب ریزدانه و خاک کاهش می یابد و در نتیجه خندق های طویل و عمیق در سطح آنها نسبت به سطوح تقریبا هموار و کم شیب کمتر شکل می گیرد . از طرفی،وجود رابطه معکوس ، معنی دار با میزان ضریب همبستگی 40% برای پارامترهای شیب و عمق خندقها ،در تایید مطلب مذکور فوق می باشد ( متوسط عمق خندق های سطح دشتها در حدود 2/2متر و در محدوده کوهستانی 62/1 متر می باشد ) . با عنایت به نتایج تحقیق میدانی حاضر، فرسایش خندقی یکی از عوامل مهم در ناپایداری و تخریب سازندهای سطحی دامنه ها و قسمتهایی از دشتهاست .
|
کلیدواژه
|
سازندهای سست ،ضریب همبستگی ،فرسایش خندقی ، ناپایداری دامنه ها .
|
آدرس
|
دانشگاه محقق اردبیلی, جغرافیای طبیعی, ایران
|
|
|
|
|
|
|