اهمیت مدیریت ریسک سیلاب در برنامه ریزی روستایی مطالعه موردی ؛ حوضه ی آبریز کارده

با بروز پدیده تغییر اقلیم و دخالت روز افزون بشر در اقلیم جهانی دو سانحه ی طبیعی خشکسالی و سیل ، بخش های مختلف کره زمین را تحت تاثیر قرار می دهند . کشور ما نیز در چند سال اخیر به تناوب شاهد وقوع سیلاب ها و خشکسالی های شدید در برخی نقاط بوده است . بویژه آنکه بروز توام این دو سانحه ی طبیعی یکدیگر را تقویت می کنند به گونه ای که دراثر وقوع خشکسالی های شدید ،‌ پوشش گیاهی و رطوبت خاک از بین می رود که این خود عامل تسهیل کننده ی جریان یافتن سیلاب های مخرب می باشد و از سوی دیگر بروز سیلاب های شدید نیز باعث از بین رفتن اراضی زراعی و شسته شدن خاک های حاصلخیز می شود که این امر اثرات خشکسالی را در این منطقه تشدید می کند . دراین حوضه ی آبریز که از پتانسیل سیل خیز نسبتا بالایی برخوردار است ، با اعمال یک مدیریت صحیح و جامع ، علاوه بر آن که اثرات و صدمات سیلاب را می توان کاهش و یا تخفیف داد می توان از سوانح طبیعی ، برای افزایش پتانسیل آبی موجود در منطقه نظیر افزایش رطوبت خاک منطقه ، تغذیه ی آبخانه های زیرزمینی و افزایش ذخیره آب دریاچه پشت سدها نیز بهره برد که لازمه ی این امر وجود یک مدیریت ریسک سیل جامع و بهینه در این حوضه ی آبریز می باشد . در این تحقیق ، حوضه آبریز ( کارده ) که در نزدیکی شهر مشهد واقع شده است ، به عنوان مطالعه ی موردی در نظر گرفته شد و ریسک سیلاب های جریان یافته در این حوضه با استفاده از سه نوع مدل آماری : 1- توابع توزیع احتمال 2- مدل رگرسیونی 3- مدل سری زمانی arima مدل سازی شد .طبق نتایج حاصل از آزمون مدلهای به دست آمده ، توابع توزیع احتمال ، بخوبی قادر به مدل سازی ریسک سیلابهای حوضه نمودند . مدل رگرسیونی نیز به علت اینکه از یک روند کلی تبعیت می نمود ، جوابهای قابل قبولی ارایه نمی کرد . در نهایت مدل های سری زمانی arima از مراتب مختلف ، مورد آزمون قرار گرفتند که در نهایت مدل ( 3،2،1) arima برازش آماری را ارایه کرد . طبق نتایج به دست آمده از این تحقیق،‌بااستفاده ی ترکیبی از این سه مدل آماری، می توان یک مدل مناسب برای مدیریت ریسک سیلاب برای حوضه ی کارده بدست آورد که به صورت کاربردی و عملیاتی قابل استفاده بوده ، همچنین نتایج این تحقیق برای سایر حوضه های آبریزی مشابه نیز قابل بسط و استفاده است .