مطالعه‌ی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی با استفاده از تصاویر سنجنده‌ی MODISمورد: استان کردستان

یکی از مهم‌ترین پیامدهای خشکسالی، کاهش مقدار پوشش گیاهی است. با کاهش پوشش گیاهی، شرایط محیطی برای بروز مشکلات مختلف نظیر فرسایش خاک، افزایش میزان رواناب سطحی و خطر بروز سیل و... فراهم می‌شود. بر این اساس، ارزیابی اثرات خشکسالی بر روی پوشش گیاهی از اهمیّت زیادی برخوردار است. در این رابطه، استفاده از روش‌های سنجش از دور انعکاسی، جهت ارزیابی اثرات خشکسالی، به عنوان یکی از کارآمدترین روش‌ها شناخته شده است.در این مطالعه، به منظور بررسی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در استان کردستان، از داده‌های هواشناسی و سنجش از دور استفاده شده است. در ابتدا، شاخص بارندگی استاندارد (spi)، برای 6 ایستگاه هواشناسی استان، طیّ سال‌های 2009-2000 محاسبه گردید. در مرحله‌ی بعد، بر اساس 40 تصویر برگرفته از سنجنده terra/modis 16 روزه، در ماه‌های آگوست، سپتامبر، اکتبر و نوامبر، شاخص نرمال شده اختلاف پوشش گیاهی (ndvi) محاسبه شد. با در نظر گرفتن این شاخص، پوشش گیاهی منطقه به 6 گروه طبقه‌بندی شده و مساحت هر کدام از طبقات نیز محاسبه شد. در نهایت دو شاخص spi و ndvi مورد مقایسه قرار گرفت.نتایج این مطالعه نشان می‌دهد که بین میانگین شاخص‌های spi و ndvi، همبستگی بالایی(77/0+ ) در سطح معناداری 01/0 وجود دارد و با کاهش تقریباً 20/0- از میزان شاخص ،spi به طور متوسط 2/1 درصد (معادل350 کیلومترمربع) سطح پوشش گیاهی ضعیف افزایش می‌یابد.این میزان کاهش برای شاخص ndvi تقریباً معادل 01/0 می‌باشد. نتایج حاصل از محاسبه شاخص spi، نشان داد که در سال‌های 2001 و 2008 خشکسالی متوسط در استان کردستان رخ داده است محاسبه شاخص ndvi در این دو سال نشان داد که میزان پوشش گیاهی ضعیف به طور قابل محسوسی افزایش یافته است (به ترتیب با 6/80% و 6/76% ) درحالی که در سال 2007 به عنوان سال تقریباً نرمال، میزان پوشش گیاهی ضعیف بر مبنای شاخص ndvi ، حدود 7/69% محاسبه گردید. مقایسه بین سال‌های 2001 با 2007 (تغییر تقریباً 11درصدی پوشش گیاهی ضعیف )، به خوبی نشان‌دهنده‌ی اثر خشکسالی بر روی پوشش گیاهی در استان کردستان است.