ارتباط الگوهای گردشی جو با تغییرات اُزون کلی در اصفهان

لایه‌ی اُزون به عنوان سپر حفاظتی حیات بر روی کره زمین، دارای تغییرات زیادی از نظر حجم و مقدار است. در این پژوهش اثر عوامل اقلیمی بر تغییرات اُزون کلی در ایستگاه اصفهان مورد مطالعه قرار گرفت و نشان داده شد، بخشی از نوسانات روزانه‌ی اُزون مربوط به الگوهای گردشی جو در سطوح فوقانی و میانی جو است. به این ترتیب شرایط فراز (پشته)/فرود (تراف) در سطح 100 و 300 میلی باری و واچرخند/چرخند در سطح 500 میلی باری موجب کاهش/افزایش قابل توجه در مقدار اُزون کلی در فصل سرد سال که پویش جو فعال است، می گردد و زمانی که محور تراف/فراز بر روی اصفهان قرار دارد، میزان اُزون به حداکثر/حداقل میزان خود می رسد. مقادیر مُد داده ها (274 دابسون) که عمدتاً در فصل گرم سال اتفاق می اُفتد با پُر ارتفاع عمیق در تراز 100 میلی باری همراه است. در سطح 300 و 500 میلی باری در زمان وقوع مُد داده ها، خطوط هم ارتفاع آرایش مداری دارند که اندکی به سمت فراز میل می کند. به این ترتیب فعالیّت پویشی جو در فصل سرد، تغییر و نوسان زیاد اُزون کلی را با باعث می گردد و پایداری جو در فصل گرم سال، تثبیت مقدار اُزون کلی را در پی دارد. از نظر آماری بین نقشه های هم‌مقدار میانگین روزانه اُزون کلی و نقشه های میانگین ارتفاع ژیوپتانسیل همبستگی معکوس معناداری در سطح اطمینان 01/0 درصد در هر سه سطح 100، 300 و 500 میلی باری وجود دارد که در سطوح 100 و 300 میلی‌باری قوی‌تر است. بر اساس تحلیل رگرسیون خطی به ترتیب 1/89، 5/80 و 4/78 درصد تغییرات مقدار اُزون در رخدادهای مُد، مقادیر حداکثر و حداقل توسط تغییرات ارتفاع ژیوپتانسیل تبیین می‌گردد. انطباق نقشه های هم‌مقدار اُزون کلی با نقشه های ارتفاع ژیوپتانسیل نیز نشان داد، خطوط هم‌مقدار اُزون در منطقه وقوع کم‌فشار پویشی بر روی اصفهان متراکم و دارای مقادیر حداکثر است.