برآورد میزان فرونشست زمین با استفاده از تکنیک تداخل‌سنجی راداری و تغییرات تراز آب زیرزمینی (مطالعۀ موردی: دشت مشهد)

در دهۀ اخیر فرونشست به‌عنوان یک مخاطرۀ ژئومورفیک در بخش وسیعی از دشت‌های ایران ازجمله دشت مشهد به‌عنوان یکی از دشت‌های مهم در حال وقوع است؛ بنابراین بررسی میزان نرخ فرونشست و پرداختن به علل و عوامل تاثیرگذار درجهت مدیریت خطر، دارای اهمیت زیادی است. در این مقاله برای پایش فرونشست اتفاق‌افتاده در دشت مشهد، از تکنیک تداخل‌سنجی راداری با دقت میلی‌متری و از داده‌های ماهوارۀ sentinel 1a  سال‌های 2017 تا 2021 استفاده شده است.  نتیجۀ مطالعات حاصل از تداخل‌سنجی راداری نشان داد، در  طول دورۀ آماری در منطقۀ مورد مطالعه 64 سانتی‌متر فرونشست اتفاق افتاده است. درادامه درجهت یافتن علت فرونشست‌، اطلاعات چاه‌‌های پیزومتری موجود در منطقه اخذ و تغییرات آن‌ها در طول دورۀ 1398-1370  بررسی شد. سطح آب چاه‌ها در بازۀ زمانی مورد مطالعه به بیشترین حد کاهش خود رسیده است. بیشترین میزان افت سطح آب زیرزمینی در مناطق مرکزی و جنوب شرقی محدودۀ مورد مطالعه رخ داده ‌است که متاثر از ‌کاهش بارندگی‌، خشکسالی و زمین‌های برنج و باغی زیاد در منطقه و فشار بیش از حد به منابع آب‌‌های زیرزمینی در این سال‌ها است. به‌طورکلی بیشترین نرخ فرونشست در مناطق با افت شدید سطح آب زیرزمینی، بافت خاک ریزدانه و ضخامت آبرفت زیاد اتفاق افتاده است.

estimation of subsidence rate and groundwater level changes in mashhad plain

in the last decade, subsidence is occurring as a geomorphic hazard in a large part of iran’s plains, including mashhad plain as one of the important plains. investigating the subsidence rate and dealing with the causes and influencing factors for risk management is very important. radar interferometry technique is a powerful tool in estimating subsidence with millimeter accuracy using phase observations. in this paper, 2017-2021 sentinel 1a satellite data used in order to monitor the subsidence that occurred in mashhad plain. the results of radar interferometry studies showed that 64 cm of subsidence occurred in the study area during the statistical period.the information of piezometric wells in the collection area and their changes during the period 1991-2019 were examined in order to find the cause of subsidence. the water level of the wells has reached its maximum decrease in the studied period. the highest drop in the groundwater level has occurred in the central and southeastern regions of the studied area. the lands of the region mostly include gardens and irrigated cultivation. in general, the highest rate of subsidence has been created in areas with a sharp drop in the groundwater level, fine-grained soil texture, and high alluvial thickness.