واکاوی روند تغییرات فعالیت مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ

مراکز فشار و سامانه‌‌های همدیدی گوناگونی اقلیم ایران را تحت‌تاثیر خود قرار می‌دهند که تغییرات آن‌ها می‌تواند پیامدهای قابل‌توجه اقلیمی به‌همراه داشته باشد. در این پژوهش واکاوی روند تغییرات بلندمدت تعداد مراکز چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ، به‌عنوان مراکز چرخندزایی موثر بر اقلیم بارشی ایران، مورد بررسی قرار گرفت. بدین‌منظور داده‌‌های ارتفاع ژئوپتانسیل تراز 1000 هکتوپاسکال برای دورۀ آماری 40 سالۀ 1987 تا 2018 از مرکز پیش‌بینی میان‌مدت جوّی اروپا (ecmwf) استخراج شد. درمجموع طی این دوره، 97 مرکز کم‌‌فشار چرخندی ترکیبی مدیترانه-دریای سرخ بر منطقۀ مورد مطالعه شکل گرفت. براساس روش ناپارامتری آزمون خی‌دو روند تغییرات تعداد چرخندهای توامان بررسی شد. نتایج نشان داد که در طی دورۀ مورد بررسی، تعداد چرخندهای توام دریای مدیترانه–دریای سرخ به‌ لحاظ آماری متغیرهای مورد مطالعه (زمان و تعداد مراکز چرخندی توامان) تغییرات معنی‌داری به‌‌صورت دهه‌‌ای و نیز بین دو نیمه دورۀ آماری تجربه نکرده‌اند. به‌منظور بررسی دقیق‌‌تر و با احتمال اینکه تغییرات می‌‌تواند در مقیاس کوتاه‌‌تر رخ دهد، قیاس بین نمونه‌‌های متعدد انجام شد و مبنای کار تغییرات دوره‌‌های دو و چهارساله قرار گرفت و تغییرات مقطعی در این دوره‌‌ها به لحاظ آماری در سطح معنی‌‌داری (0.045) مشاهده شد.

analyzing the long-term changes in the mediterranean-red sea hybrid system

different pressure centers and synoptic systems affect iran’s climate, and their changes can have significant climatic consequences. in this research, the trend of long-term changes in the number of coupled low-pressure of mediterranean -red sea, as coupled low-pressure centers effective on iran’s rainy climate, was investigated. for this purpose, the geopotential height data of 1000 hp for the 40-year statistical period from 1987 to 2018 was extracted from the european medium-term weather forecast center (ecmwf). in total, during this period, 97 low-pressure centers of the mediterranean-red sea circulation were formed over the region. based on the non-parametric method of chi-square test (chi-score), the trend of cyclone frequency changes was investigated. the results showed that during the investigated period, the number of coupled low-pressure of mediterranean -red sea did not experience statistically significant changes in terms of decades and two semi-statistics. in examining changes on a smaller scale, cross-sectional changes were observed in four-year and two-year periods.