ارزیابی روند توسعۀ فیزیکی نواحی سکونتگاهی با استفاده از تصاویر ماهواره‌ای مطالعۀ موردی: شهر هندیجان

روند افزایشی جمعیت سبب شده تا در طی سال‌‌های اخیر، شهرها با توسعۀ فیزیکی قابل‌توجهی مواجه باشند. در بسیاری از شهرها، توسعۀ فیزیکی بدون برنامه با تشدید تخریب زیست‌‌محیطی و وقوع مخاطرات محیطی همراه بوده است. یکی از مناطقی که در طی سال‌‌های اخیر با توسعۀ فیزیکی زیادی مواجه شده است، شهر هندیجان در استان خوزستان است. براین‌اساس، در این پژوهش به ارزیابی روند توسعۀ نواحی سکونتگاهی این شهر پرداخته شده است. در این پژوهش از تصاویر ماهوارۀ لندست، مدل رقومی ارتفاعی 30 متر و لایه‌‌های اطلاعاتی مختلف به‌‌عنوان مهم‌‌ترین داده‌‌های تحقیق استفاده شده است. ابزارهای مورد استفاده در تحقیق شامل arcgis (به‌‌منظور تهیۀ نقشه‌‌های مورد نظر)، envi (به‌‌منظور پردازش تصاویر ماهواره‌‌ای و تهیۀ نقشه‌‌های کاربری اراضی) و idrisi (به‌منظور اجرای مدل lcm) بوده است. همچنین مهم‌‌ترین مدل مورد استفاده در تحقیق، مدلlcm  بوده است که به‌‌منظور ارزیابی روند مکانی تغییرات کاربری اراضی از آن استفاده شده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان داده است وسعت نواحی سکونتگاهی شهر هندیجان در طی دورۀ زمانی 30 ساله حدود 1.6 کیلومترمربع افزایش داشته است. نتایج ارزیابی تغییرات کاربری‌‌های اراضی در منطقه نشان داده است که در طی دورۀ زمانی 30 ساله، 1.15 کیلومترمربع از اراضی بایر، 0.4 کیلومترمربع از اراضی کشاورزی و 0.05 کیلومترمربع از باغات به، به سکونتگاه تبدیل شده است. همچنین نتایج ارزیابی روند مکانی تغییرات نشان داده است که بیشترین میزان توسعۀ نواحی سکونتگاهی مربوط به مناطق شمالی محدودۀ شهری هندیجان بوده است.

evaluating the process of physical development of residential areas using satellite images (case study: hendijan city)

the increasing trend of population has caused cities to face significant physical development in recent years. in many cities, unplanned physical development has been associated with environmental degradation and environmental hazards. one of the areas that has faced with a lot of physical development in recent years is the city of hendijan in khuzestan province. in this research, landsat satellite images, 30 meters high digital model and different information layers are used as the most important research data. the tools used in the research include arcgis (to prepare the desired maps), envi (to process satellite images and prepare land use maps) and idrisi (to implement the lcm model). also, the most important model used in the research was the lcm model, which was used to evaluate the spatial trend of land use changes. the results of this research have shown that the size of the residential areas of hendijan city has increased by about 1.6 square kilometers during a period of 30 years. the results of the evaluation of land use changes in the region have shown that during the period of 30 years, 1.15 square kilometers of barren lands, 0.4 square kilometers of agricultural lands and 0.05 square kilometers of gardens have been converted into settlements. also, the results of the evaluation of the spatial trend of changes have shown that the highest development rate of the residential areas was related to the northern areas of the ​​hendijan.