تحلیل میزان آسیب‌پذیری روستاهای شهرستان اشتهارد در برابر زلزله

کشور ایران با توجه به موقعیت جغرافیایی و زمین‌شناختی آن در زمرۀ ده کشور زلزله‌خیز جهان جای دارد. این در حالی است که هم‌اکنون حدود یک‌چهارم جمعیت ایران در سکونتگاه‌های روستایی سکونت دارند و از طرفی، استقرار روستاها در نزدیکی یا روی خطوط گسل فعال، ضرورت دارد تا به لحاظ میزان آسیب‌پذیری کالبدی مورد بررسی علمی قرار گیرند؛ ازاین‌رو هدف این پژوهش تحلیل میزان آسیب‌پذیری روستاهای شهرستان اشتهارد در برابر زلزله است. روش تحقیق حاضر توصیفی-تحلیلی بوده و برای جمع‌آوری اطلاعات و داده‌ها نیز از روش کتابخانه‌ای و میدانی استفاده شده است. تحلیل داده‌ها و اطلاعات تحقیق از طریق تحلیل فضایی (arc map) و تحلیل آماری (spss) صورت گرفته و جامعۀ آماری شامل 1326 خانوار روستایی از 4 دهستان اشتهارد است که براساس نمونه‌گیری غیراحتمالی و با روشی هدفمند (قضاوتی)، تعداد 208 خانوار به‌عنوان حجم نمونه انتخاب شد. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نخست، اکثر نقاط روستایی در پهنه‌های امن و کم‌خطر منطقه قرار گرفته‌اند که درحال‌حاضر نیمی از آن‌ها خالی از سکنه و مابقی نیز از تراکم جمعیتیِ بسیار کمی برخوردار هستند، در مقابل تعداد کمی از نقاط روستایی با تراکم بالای جمعیتی در پهنه‌های پرخطر قرار گرفته‌اند. دوم، از میان 8 معیار انتخاب‌شده برای برآورد میزان آسیب‌پذیری مسکن در برابر زلزله، می‌توان گفت در محدودۀ مورد مطالعه، شاخص‌های عرض معابر، کیفیت مصالح به‌کار رفته و تراکم واحد‌های مسکونی وضعیت مناسبی ندارند و در آسیب‌پذیرکردن خانه‌های روستایی در برابر زلزله نقش مهمی دارند و در مقابل شاخص‌های قدمت بنا و تعداد طبقات واحدهای مسکونی شرایط مطلوبی دارند و تا حدودی آسیب‌پذیری مسکن در چهار روستا را تعدیل کرده‌اند.

analysis of the vulnerability of the villages of eshtehard city against earthquakes

according to its geographical and geological location, iran is among the ten earthquake-prone countries in the world. this is despite the fact that now about a quarter of iran’s population lives in rural settlements, and on the other hand, the establishment of villages near or on active fault lines is necessary to be scientifically investigated in terms of the level of physical vulnerability. therefore, the purpose of this research is to analyze the vulnerability of the villages of eshtehard city against earthquakes. the current research method is descriptive-analytical and library and field methods were used to collect information and data. data analysis and research information were done through spatial analysis (arc map) and statistical analysis (spss) and the statistical population includes 1326 rural households from 4 eshtehard districts, based on non-probability sampling and with a purposeful (judgmental) method, the number of 208 the household was selected as the sample size. the findings of the research show that first: most of the rural areas are located in the safe and low-risk areas of the region, half of which are currently uninhabited and the rest have a very low population density, in contrast to a small number of rural areas villages with high population density are located in high-risk areas. second: among the 8 criteria selected to estimate the vulnerability of housing against earthquakes, it can be said that in the studied area, the indicators of the width of the roads, the quality of the materials used, and the density of the residential units are not in a suitable condition and make them vulnerable. rural houses play an important role against earthquakes, and against the indicators of building age and the number of floors of residential units, they have favorable conditions and have moderated the vulnerability of housing in four villages to some extent.