تحلیلی بر اثرات توسعۀ گردشگری خانه‌‌های دوم در روستاهای مناطق ییلاقی مطالعۀ موردی: بخش رودبار قصران شهرستان شمیرانات

امروزه یکی از الگوهای گردشگری در نواحی روستایی، گردشگری خانه‌های دوم است که اغلب در مناطق کوهستانی و خوش آب‌وهوا رواج دارند. این تحقیق به صورت کاربردی بوده و روش آن به صورت توصیفی تحلیلی و میدانی است. جامعه آماری تحقیق حاضر خانوارهای روستایی ساکن در هشت روستای شهرستان بخش رودبار قصران است که براساس سرشماری سال 1395 برابر با 17419 نفر جمعیت می‌باشند. پس از شناسایی و طراحی شاخصها، پرسشنامه‌ای تنظیم شد که با استفاده از فرمول کوکران، 310 نفر از روستاییان به عنوان جامعه نمونه انتخاب شدند که با روش نمونه‌گیری تصادفی/ سیستماتیک، پرسشنامه‌ها بین آنها توزیع گردید و در نهایت با استفاده از آماره‌های فریدمن، رگرسیون لوجستیک و تحلیل‌خوشه‌ای در محیط نرم‌افزاری spss، داده‌ها مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج حاصل از آزمون فریدمن نشان می‌دهد که گردشگری روستایی در زمینه‌های مختلف کالبدی، اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی دارای تفاوت معناداری تا سطح اطمینان 99 درصدی هستند. نتایج رگرسیون لوجستیک با روش پیشرو گام به گام نیز نشان می‌دهد که متغیر میزان درآمد و هزینه خانوارهای روستایی تا سطح اطمینان 99 درصد در معادله رگرسیونی بررسی شدند و آماره والد سطح معناداری متغیرهای وارد شده در معادله رگرسیونی را نشان می‌دهند. براساس نتایج حاصل از آزمون تحلیل‌خوشه‌ای سلسله‌مراتبی روستاهای خوشه اول (روستاهای گرم‌آبدر، زایگان، لالان و آبنیک) و روستای خوشه دوم (روته) به ترتیب بالاترین رتبه را در زمینه توسعه گردشگری خانه‌های دوم به خود اختصاص دادند و روستاهای خوشه سوم (فردآباد و سنگ‌بن) و خوشه چهارم (لابارک)، اگرچه دارای جاذبه‌های گردشگری زیادی هستند، اما در مقایسه با روستاهای خوشه اول و دوم از سطح توسعه پایینتری برخوردارند.

Analysis of the effects of tourism development of second homes in the country Case study: Rudbar-e Qasran District of Shemiranat Township

The statistical population of the present study is rural households living in eight villages of Rudbare Qasran District, which is equal to 17,419 people according to the 2016 census. After identifying and designing the indicators, a questionnaire was prepared by using Cochran’s formula, 310 villagers were selected as the sample population that by using random / systematic sampling method, the questionnaires were distributed among them and finally with using Friedman statistics, logistic regression and cluster analysis in SPSS software environment, the data were analyzed. The results of Friedman test illustrate that rural tourism in different physical, economic, social and cultural fields have a significant difference up to 99% confidence level. The results of logistic regression by using the forward selection method also illustrate that the variables of income and expenditure of rural households up to 99% confidence in the regression equation were examined and Wald Statistics represent the meaningful level of the variables in the regression equation. According to the results of the hierarchical cluster analysis test, the villages of the first cluster (Garmabdar, Zayegan, Lalan and Ab Nik villages) and the village of the second cluster (Ruteh) have the highest rank in the field of development of second homes tourism, respectively. The villages of the third cluster (Fard Abad and Sang Bon) and the fourth cluster (Labark), although they have many tourist attractions, they have a lower level of development in comparison to the villages of the first and second clusters.