واکاوی پیوند آب بارش‌پذیر با فرارفت رطوبت در ایران زمین

در این پژوهش ، از داده‌های نم ویژه، مولفه مداری و نصف‌النهاری جریان باد در تراز 850 هکتوپاسکال، همچنین از داده‌های روزانۀ آب بارش‌پذیر سنجندۀ مودیس آکوا در بازۀ زمانی 15 ساله (2017-2002) استفاده شد؛ سپس در طول این دوره روزهایی که متوسط آب بارش‌پذیر آن‌ها دو انحراف معیار از میانگین ِدوره فاصله داشت انتخاب و برای این روزها و دو روز قبل از آن شار رطوبت بدست آمد.یافته‌ها نشان می‌دهد در روزهایی که متوسط آب بارش‌پذیر بالا است (تیر و مرداد)، کرانه‌های دریای خزر بویژه در بخش‌های جنوب‌غربی آن و شمال‌غرب کشور شار رطوبت نیز بیشینه است. جریانات شمال‌شرقی و شرقی که در نتیجۀ استقرار یک کم فشار در شمال‌شرقِ دریای خزر از روی دریای خزر می‌گذرند،‌ با ترابرد رطوبت به کرانه‌های خزر و شمال‌غرب وقوع بیشینه‌ی آب بارش‌پذیر را باعث می‌شوند. استقرار پرفشار جنب حاره بر روی دریای عرب از یک سو و یک کم فشار حرارتی بر جنوب شرق عربستان، شار رطوبت را از دریای عرب، خلیج عدن، دریای عمان و خلیج فارس به سوی کرانه‌های جنوبی و جنوب‌غربِ کشور افزایش داده و در نتیجه مقدار آب بارش‌پذیر نیز افزایش می‌یابد. در پاره‌ای از موارد مشاهده شد، جریاناتی که از شمال‌شرق و جنوب وارد کشور می‌شوند در دشت لوت و کویر مرکزی همگرا شده و رطوبت جو این نواحی را نیز افزایش می‌دهند.بر اساس نتایج بدست آمده، حضور کم‌فشار در غرب قزاقستان و استقرار پرفشار در دریای عرب و کم فشار در شرق عربستان نقش کلیدی در فرارفت رطوبت به ایران و افزایش رطوبت جو آن دارند.

Analysis of Precipitable Water and Relationship with Moisture Advection in Iran

In this study, the specific humidity, zonal, and meridional wind components data at 850 hPa and PW(PW) data of Modis Aqua for 15year period (20022017) were used; Then, the days that the average amount of PW was 2 standard deviations from the mean were selected and moisture flux was calculated for these days and two days ago. The results showed when the average PW is high (July and August), southwestern parts of the Caspian Sea coasts and northwest of the country, moisture flux is maximum. The northeast and east currents, which pass through the Caspian Sea due to the low pressure in the northeast of the Caspian Sea, cause the maximum PW to occur with the transfer of moisture to the Caspian Sea and northwest. Sub Tropical high pressure over the Arabian Sea and a thermal low pressure over the southeast of Arabian Peninsula, increases moisture flux from the Arabian Sea, the Aden Gulf, the Oman Sea and the Persian Gulf to the country’s southern and southwestern coasts, as a result, the amount of PW is also increased. Occasionally, currents entering to the country from the northeast and south converge on the Lut and Central Desert Plains; and increase the atmospheric moisture.Based on the results, the presence of low pressure over the western Kazakhstan and high pressure over the Arabian Sea and low pressure in eastern Arabian Peninsula, play key roles in moisture penetration into Iran and increasing atmospheric moisture.