شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای توسعه در مناطق روستایی بر مبنای رویکرد برنامه‌ریزی استراتژیک، مورد مطالعه شهرستان اسدآباد، استان همدان

توسعه روستایی مستلزم توجه به شرایط و ساختار فرهنگی، اقتصادی، اجتماعی و امکانات و ظرفیت‌های مناطق روستایی است. تعیین راهبردهای توسعه در هر منطقه بدون توجه به این مسائل با شکست مواجهه خواهد گشت. لذا هدف کلی پژوهش حاضر، شناسایی و اولویت‌بندی راهبردهای توسعه در مناطق روستایی شهرستان اسدآباد بود. از این رو، این پژوهش در دو مرحله به روش کیفیکمی و با استفاده از ابزار پروتکل پرسشنامه انجام گرفت. جامعه آماری پژوهش 45 تَن از کارشناسان سازمان‌های دست‌اندرکار توسعه روستایی  و مطلعین روستایی شهرستان اسدآباد به منظور شناسایی راهبردها و 8 نفر از متخصصان توسعه روستایی جهت اولویت‌بندی این راهبردها بودند که به شکل هدفمند از نوع بارز در هر دو مرحله انتخاب شدند. در مرحله اول شناسایی نقاط قوت، ضعف، تهدیدها و فرصت‌های توسعه در مناطق روستایی به کمک الگوی swot مورد بررسی قرار گرفت. در مرحله دوم نیز با استفاده از الگویanp اولویت‌بندی راهبردهای توسعه روستایی تعیین شد. نتایج نشان داد که راهبرد حمایت مالی دولت از کشاورزان جهت خرید تجهیزات نوین توسعه روستایی و کشاورزی با ارائه تسهیلات اعتباری با بهره کم و بازپرداخت طولانی مدت در اولویت اول قرار گرفت. مهم‌ترین الویت‌های بعدی شامل متنوع‌سازی درآمد روستائیان و جذب نیروهای جوان تحصیلکرده از طریق سرمایه‎‌گذاری بر بخش‌های دامداری، باغداری و صنعتی مانند صنعت اکوتوریسم، گردشگری و صنایع تبدیلیتکمیلی کشاورزی و تشکیل اتحادیه یا تعاونی کشاورزان (شبکه کشاورزان) برای افزایش بهره‌وری تولیدات (کشاورزی و آبیاری) و افزایش قدرت چانه‌زنی و فروش محصولات کشاورزی و صنایع دستی بود. با توجه به اینکه راهبردهای تنوع در اولویت‌های بالاتری قرار گرفتند پیشنهاد می‌شود حمایت از فعالیت های غیرکشاورزی مانند صنایع دستی روستایی، گردشگری و صنایع تبدیلی کشاورزی بیشتر گردد.

Identification and Prioritization of Development Strategies in Rural Areas Based on Strategic Planning Approach: Case Study of Asadabad Town, Hamedan Province

Rural development requires attention to the cultural, economic and social conditions as well amenities and capacities of rural areas. Implementing the development strategies in each region will fail without considering these issues. Therefore, the main purpose of this study was to identify and prioritize development strategies in rural areas of Asadabad. Therefore, this research was carried out through two stages using qualitativequantitative method and a questionnairebased protocol. The statistical population of this study was 45 rural development organizations’ experts and rural informants in Asadabad County to identify the strategies and 8 experts to prioritize these strategies, which were selected through purposeful (Typical Case) sampling method. First, strengths, weaknesses, threats and opportunities of development in rural areas were identfied using SWOT technique. Then, rural development strategies were prioritized based on Analytic network process (ANP) analysis. The results showed that the government’s financial support from farmers to buy new equipment for rural and agricultural development by providing lowinterest credit facilities and longterm repayment strategy was ranked as first priority. The second and third important rural development strategies were:diversification of villagers’ income and recruitment of educated young people through investing on agriculture, tourism and agricultural processing industries and Formation of farmers’ union or cooperatives (farmers’ network) to increase agricultural productivity and farmers’ bargaining power as well the sale of agricultural products and handicrafts. Given that diversification strategies have been placed in higher priority, it is suggested that investment on rural offfarm activities like handicrafts and tourism as well agricultural processing indestries be increased.