مطالعۀ تطبیقی کارایی مدل توسعۀ شهری عامل مبنا و سلول‌های خودکار زنجیرۀ مارکوف در شبیه‌سازی توسعۀ شهری نیشابور

در دهه‌های اخیر براثر رشد سریع و بدون برنامه شهرها، مدیریت شهری با مسائل متعددی ازجمله مدل‌ها و الگوهای گسترش شهری و انتخاب گزینه‌های بهینه در مکان‌یابی روبه‌رو شده است. شهر نیشابور به‌عنوان دومین شهر پرجمعیت استان خراسان رضوی شناخته می‌شود. با توجه به کاهش باران و رخ دادن خشک‌سالی، کشاورزی رونق خود را ازدست‌داده و اکثر جمعیت روستاها به شهر مهاجرت نموده‌اند. این عوامل باعث رشد سریع شهر در چند سال اخیر شده است. ازآنجایی‌که توسعه هر شهر نیازمند امکانات و زیرساخت‌های مناسب برای پیشرفت آن است، بنابراین شناخت جهت توسعه شهر و سرعت رشد آن باعث پیش‌بینی بهتر زیرساخت‌ها و امکانات موردنیاز است.پژوهش توسعه شهری توسط مدل عامل مبنا با استفاده از عوامل تاثیرگذار بر توسعه شهری نیشابور صورت پذیرفته است. این عوامل شامل: موقعیت غالب اجتماعی مسیر دسترسی عناصر مطلوب کیفیت دسترسی به خدمات حریم سبز و حریم مسیل و نوع کاربری در نظر گرفته‌شده است. مدل‌ عامل مبنا مجموعه‌ای از عامل‌های مستقل با اهداف و قابلیت‌هایی‌ که در تعامل با یکدیگر هستند تشکیل‌شده است. برای اعتبار سنجی مدل از روش مارکوف_ سلولی خودکار بر اساس تصاویر ماهواره‌ای لندست 7 و 8 و برای مدت 17 سال استفاده‌شده است. بر اساس نتایج شبیه‌سازی توسعه شهری با استفاده از مدل عامل مبنا مساحت منطقه شهری از سال 2018 تا سال 2035 با نرخ رشد 19.8 درصد افزایش‌یافته است و در مدل مارکوف_ سلولی خودکار مساحت منطقه شهری از سال 2018 تا سال 2035 با نرخ رشد 23.1 درصد افزایش پیدا خواهد کرد. بر این اساس، این نتایج با یکدیگر تفاوت چندانی ندارند. نتایج بیان‌کننده آن است که در اجرای این دو مدل برای توسعه شهر نیشابور مدل عامل مبنا نشان‌دهنده تاثیر زیاد عامل طبقه غالب اجتماعی است و اعتبار مدل‌ عامل مبنا در مقایسه آن با روش مارکوف_ سلولی خودکار دقت قابل قبولی دارد.

Comparative study of the efficiency of the urban development Agent based model and Markov chain Cellular Automata model for urban development simulation in the Neyshabur

In recent decades due to the rapid and unplanned growth of cities, urban management has been faced with several issues, including models and patterns of urban development and the selection of optimal options for location. Neyshabour is known as the second most populous city in Khorasan Razavi province. Due to reduced rainfall and drought, agriculture has lost its prosperity and most of the rural population has migrated to the city. Urban development research has been done by the ABM model using the factors affecting Neyshabour urban development. These factors include: the dominant position of desirable socioAccessquality road access to green space and privacy watercourse Services and usage is taken into account. The ABM model is a set of independent factors with goals and capabilities that interact with each other. To validate the model, the Markovcellular method based on Landsat 7 and 8 satellite images has been used for 17 years. Based on the results of urban development simulation using the ABM, the area of the urban area has increased from 2018 to 2035 with a growth rate of 19.8%, and in the Markovcellular model, the area of the urban area from 2018 to 2035 with a growth rate of / Will increase by 23%. Accordingly, these results do not differ much from each other. The results show that in the implementation of these two models, The ABM model suggests that social influence is dominant class and carefully detailed model compared with Markovcellular automation is acceptable