تحلیل نگرش جامعۀ روستایی به برنامه‌های توسعه در قلمرو جغرافیای رفتار فضایی مطالعۀ موردی: بخش مرکزی شهرستان ورزقان

در مطالعه حاضر، نگرش افراد به برنامه‌ریزی توسعه و ادراکات محیطی آن‌ها در مورد آسیب‌ها و پیامدهای برنامه‌ها در جامعه روستایی بخش مرکزی شهرستان ورزقان بررسی و تحلیل شده است. تحقیق از لحاظ هدف، کاربردی و از لحاظ ماهیت و روش، توصیفی تحلیلی بوده و در پرتو «روش تحقیق آمیخته» به شیوه طراحی اکتشافی (مدل توسعه ابزار)، دارای دو مولفه روش‌شناختی (کیفی و کمی) است. در فاز یک با بهره‌گیری از نرم‌افزار مکس‌کیودا و با استفاده از روش کیفی «پژوهش درون‌نگری هدایت‌شده» عملکرد ذهن و فکر مشارکت‌کننده، مشاهده و گزارش شده و سپس در فاز دوم بر اساس نتایج بخش کیفی، به توسعه ابزار با استفاده از معادلات ساختاری به روش حداقل مربعات جزئی با نرم‌افزار اسمارت پی. ال. اس اقدام شده است. این پژوهش تعداد 30 نفر مشارکت‌کننده دارد که به‌صورت نمونه‌گیری گلوله‌برفی انتخاب شده‌اند. نتایج نشان می‌دهد «به مشارکت نگرفتن ذینفعان در برنامه‌های توسعه» به همراه «عدم آینده‌نگری صحیح» از عوامل مهم بروز آسیب‌های مربوط به مرحله تدوین و «ضعف سازوکارهای نظارتی» از عوامل مهم پیدایش آسیب‌های اجرای برنامه‌های توسعه است. با توجه به دیدمان غالب در برنامه‌های توسعه، نتایج پیامدهای حاصل نشان می‌دهد علی‌رغم فعالیت‌های عمرانی و زیربنایی قابل‌توجه در روستاها، برنامه‌های توسعه نتوانسته‌اند به اهداف مطرح نائل شوند. استفاده نامناسب از فناوری و مقرون‌به‌صرفه نبودن آن، نهادینه نشدن مشارکت نظام‌مند به دلیل ضعف در طراحی و به‌کارگیری الگویی بهینه در این زمینه، استقرار نامناسب صنایع تبدیلی و توجه ناکافی به گردشگری روستایی به‌عنوان مهم‌ترین پیامدهای آسیب‌های برنامه‌ریزی توسعه روستایی مطرح در منطقه مورد‌مطالعه هستند.

Analysis of Rural Community Attitudes Towards Development Programs in the Area of Spatial Behavior Geography Case study: Central part of Varzeqan county

n this study, the attitudes of individuals to development planning and their environmental perceptions about the harms and consequences of programs in the rural community of the central part of Varzeqan county have been studied and analyzed. The research is applied in terms of purpose and descriptiveanalytical in terms of nature and method and with exploratory design method, it has two methodological components .in phase One, using the qualitative method of &guided introspection research&, the performance of the participating mind and thought was observed and reported. Then, in the second phase, based on the results of the qualitative section, the tool was developed using the SEM, using the PLS method. This study has 30 participants who have been selected by snowball sampling. The results show that &nonparticipation of stakeholders in development programs& along with &lack of proper foresight& are important factors in the development of damages related to the development phase and &weak monitoring mechanisms& are important factors in the emergence of damages in the implementation of development programs. According to the prevailing view in development plans, the results show that despite significant development and infrastructure activities in rural areas, development plans have not been able to achieve the objectives. Inadequate use of technology and its inefficiency, lack of institutionalized systematic participation due to poor design and application of an optimal model in this field, inadequate establishment of conversion industries, and insufficient attention to rural tourism are the most important consequences of rural development planning harms in the study area.