تحلیل برخورداری و دسترسی به بوستان‌های شهری با رویکرد عدالت فضایی (مورد مطالعه: منطقۀ 20 شهرداری تهران)

بوستان‌ها از اجزاء اساسی چشم‌انداز شهری و واجد عملکردهای فراوان هستند. هرچه جوامع، شهرنشین‌تر و فشرده‌تر می‌شوند در اختیار بودن بوستان برای بهبود کیفیت زندگی شهری، اهمیت حیاتی‌تری می‌یابد. در این مقاله به روش ارزیابی تحلیلی و نیز بر مبنای سنجه‌های مقاومت سفر و رویکرد حداقل فاصله با استفاده از تکنیک بافری در gis، میزان برخورداری محلات شهری منطقه 20 شهرداری تهران از بوستان‌های شهری و دسترسی به این فضاها مورد تحلیل قرار گرفته است. یافته‌های تحقیق نشان داد که این منطقه با 6.87 درصد زمین تحت این کاربری و سرانه 4.47 مترمربع، در مجموع وضعیت متوسطی به لحاظ برخورداری از این فضاها داشته و در آن، قسمت‌های حاشیه‌ای نوساز وضعیت برخورداری و دسترسی بهتری را نسبت به بافت‌های قدیمی مرکزی منطقه نشان می‌دهند. در بیش از 90 درصد منطقه، فاصله تا نزدیک‌ترین بوستان کمتر از 400 متر است و هیچ ‌پهنه مسکونی در آن بیشتر از 800 متر از بوستان فاصله ندارد. نیمی از پهنه‌های مسکونی حداقل به 4 بوستان، 62.2 درصد حداقل به 3 بوستان و نزدیک به 80 درصد حداقل به دو بوستان دسترسی دارند. با وجود برخورداری منطقه از بوستان‌های زیاد، توزیع جغرافیایی نامتوازن بوستان‌ها سبب شده که حوزه‌های پوششی بسیاری با یکدیگر همپوشانی داشته باشند به طوری که جاهایی حتی در همپوشانی حوزه پوشش 15 بوستان قرار دارد در حالی که 5.9 درصد جمعیت و 7.14 درصد از مساحت منطقه تنها در حوزه پوشش یک بوستان و 2.61 درصد مساحت و 0.27 درصد جمعیت تحت حوزه پوشش بوستان قرار ندارد. تغییر و تبدیل گورستان‌های متروکة واقع در محلات مرکزی به بوستان از پیشنهادهای پژوهش می‌باشد.

Investigating urban parks enjoyment and accessibility view point from spatial justice (The case district 20th of Tehran municipality)

Parks are elemental components of urban landscapes that provide environmental and social function values. They contribute directly to public health by reducing stress and mental disorders, increasing the effect of physical activities, reducing health inequalities and increasing perception of life quality and selfreported general health. As human society is increasingly becoming urbanized and congested, park provision is of strategic importance to improve the quality of urban life.A starting point for inquiries about utilization and potential benefits of urban parks is an assessment of their geographical accessibility. The accessibility of urban park is an important indicator to reflect how much the natural service supplied by parks could be enjoyed by citizens conveniently and fairly. More people are attracted to parks due to short distance from their destination and parks area. Based on Arc GIS, this article calculates and analyzes the accessibility and enjoyment of the study area to urban parks.