تحلیل پیشران‌های کلیدی موثر بر پذیرش گردشگری جامعه‌محور در سکونتگاه‌های روستایی با رویکرد آینده‌پژوهی مطالعۀ موردی: شهرستان شیروان

دهه پایانی قرن بیستم بسیاری از برنامه‌ریزان اجتماعی اقتصادی، گردشگری را روش مطمئن با چشم‌انداز بسیار روشن برای توسعه روستاها، به‌ویژه محروم‌ترین آن‌ها معرفی کرده‌اند. به‌طوری‌که مشارکت جوامع محلی و تمرکززدایی از مراجع برنامه‌ریزی دیرزمانی است، به‌عنوان یکی از اصول پذیرفته‌شده در برنامه‌های توسعه پیراشهری کشورهای پیشرفته به کار گرفته می‌شود. لذا هدف پژوهش حاضر این است که عوامل کلیدی و پیشران‌های اصلی بر پذیرش گردشگری جامعه‌محور در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان شیروان شناسایی و تحلیل شود. روش تحقیق این پژوهش از نوع کاربردی و بر اساس ماهیت، توصیفی تحلیلی است، جمع‌آوری اطلاعات به روش اسنادی و میدانی بوده است. پرسش‌نامه جهت استخراج پیشران‌های کلیدی موثر بر شکل‌گیری گردشگری جامعه‌محور در سکونتگاه‌های روستایی شهرستان شیروان، در قالب پرسشنامه میک‌مک تهیه و در بین اعضای جامعه نمونه توزیع و تکمیل‌شده است. تعداد 25 پرسشنامه برای کارشناسان حوزه روستایی، ارگان‌های مربوطه در نظر گرفته شد. جهت تجزیه‌وتحلیل داده‌ها و تحلیل ساختاری تاثیرگذاری هریک از شاخص‌های موثر بر شکل‌گیری گردشگری جامعه‌محور سکونتگاه‌های روستایی از نرم‌افزار micmac استفاده شد. نتایج به‌دست‌آمده نشان داد، با توجّه به امتیاز بالای اثرگذاری مستقیم و غیرمستقیم، عوامل16 گانه در 4 گروه اصلی پیشران‌های کلیدی در آینده توسعه گردشگری سکونتگاه‌های روستایی شهرستان شیروان شناسایی شدند که عوا‌ملی از قبیل فزونی درآمد فعالیت‌های وابسته به بخش گردشگری، مستقیم(+2) غیرمستقیم (961+)، رضایت کلی بازدیدکننده‌ها از جاذبه‌های گردشگری و رتبه‌بندی با توجه به هدف بازدید مستقیم(2+) غیرمستقیم(487+)، تنوع سرمایه‌گذاران در بخش گردشگری و افزایش سرمایه‌گذاری‌های غیردولتی در روستا مستقیم(1+)غیرمستقیم(513+)، اقلیم مناسب گردشگری، وجود چشم‌اندازهای زیبا، شگفت‌انگیز و منحصربه‌فرد و مراتع غنی و انواع گیاهان دارویی و خوراکی، مستقیم (1+)غیرمستقیم (297+) از مهم‌ترین عوامل به شمار می‌رود.

Analysis of Key Drivers Affecting the Acceptance of Community-based Tourism in Rural Settlements with a Futuristic Approach (Case Study: Shirvan County)

Therefore, the aim of the present study is to identify and analyze the key factors and main drivers on the acceptance of communitybased tourism in rural settlements of Shirvan county. The research method of this research is applied and based on its nature; it is descriptiveanalytical. The information has been collected by documentary and field methods. The questionnaire for extracting key drivers affecting the formation of communitybased tourism in rural settlements of Shirvan county has been prepared in the form of a microMac questionnaire and has been distributed and completed among community members. 11 questionnaires were considered for rural experts and relevant organs. Micmac software was used to analyze the data and structurally analyze the effectiveness of each of the indicators affecting the formation of communitybased tourism in rural areas. The results showed that due to the high score of direct and indirect impact, 16 factors were identified in 4 main groups of key drivers in the future of tourism development of rural settlements of Shirvan county, which factors:)2+) Indirect (961+), overall visitor satisfaction of tourist attractions and ranking according to the purpose of direct (2+) indirect visit (487+), diversity of investors in the tourism sector and increase of nongovernmental investments in the direct village (1 +) Indirect (513+), suitable tourism climate, the existence of beautiful, amazing and unique landscapes and rich pastures and a variety of medicinal and edible plants, (1 +) indirect (297+) are the most important factors.