ارزیابی میزان تاب‌آوری محلۀ شهری در مواجهه با مخاطرات طبیعی مورد پژوهی: محلۀ آب و برق مشهد

امروزه جوامع در تلاش برای دستیابی به شرایطی هستند که در صورت وقوع بحران، بازگشت سریع آن‌ها را به وضعیت پیش از بحران (اولیه یا عادی) فراهم سازد. ازاین‌رو در سال‌های اخیر نهادهای فعال درزمینه کاهش سوانح، بیشتر فعالیت‌های خود را بر دستیابی به جامعه‌ی تاب آور در برابر سوانح متمرکز ساخته‌اند. لذا تاب آور نمودن جوامع شهری به‌ویژه محلات نابسامان دارای اهمیت خاصی است. هدف اصلی این پژوهش ارزیابی و سنجش میزان تاب‌آوری محله آب و برق مشهد با در نظر گرفتن مخاطرات طبیعی در محله آب و برق مشهد است تا با شناسایی مولفه‌های تاثیرگذار بر این موضوع میزان تاب‌آوری و میزان توانایی جامعه در پاسخگویی به بحران‌ها بالا ببرد. این تحقیق ازنظر هدف کاربردی و ازنظر ماهیت از روش پیمایشی استفاده‌شده است و همچنین ازنظر متغیرهای تحقیق کمی است. جامعه آماری با توجه به جمعیت 41852 نفری محله آب و برق مشهد، با استفاده از فرمول کوکران، تعداد نمونه‌ها 380 نفر محاسبه‌شده است. به‌منظور ارزیابی میزان اثرگذاری هر یک از شاخص‌های تحقیق بر میزان تاب‌آوری در محدوده موردمطالعه، از آزمون آماری تحلیل عاملی تاییدی با نرم‌افزار لیزرل استفاده شدنتایج پژوهش حکایت از آن دارد، از میان شاخص‌های موردمطالعه بیشترین تاثیر مربوط به شاخص های میزان توجه دولت به بازسازی شهرها بعد از وقوع حوادث در تاب‌آوری محله، منابع تخصیص یافته با رویکرد کاهش خطرپذیری بلایا و وجود امنیت در محله آب و برق است. همچنین در خصوص آسیب‌پذیری، شاخص آموزش مرتبط با کاهش خطرپذیری و شناخت آسیب‌های طبیعی در مدارس بسیار دارای اهمیت است، از سویی دیگر، کیفیت و قدمت ساختمان‌های محل سکونت در شرایط بسیار نامناسب ارزیابی‌شده است. به‌طورکلی با توجه به نتایج پژوهش محله آب و برق ازلحاظ معیارهای تاب‌آوری در وضعیت نامناسبی قرار دارد که می‌توان با تاب آور نمودن بافت محله، باعث کاهش اثر بحران و حفظ آن شد.

Assessing the resilience of the urban neighborhood in the face of natural hazards (Case Study of Mashhad Abo Bargh District)

Today, mostly towns and communities are built or built in places that are exposed to natural disasters as a result of natural hazards or because of technological advances. One of the most important and most commonly used concepts in the area of urban disaster management is the concept of resiliency in terms of thinking of measures for the rapid return of the city to the precrisis situation (normal and initial). Accordingly, the purpose of this study is to assess and measure the resilience of the urban area with regard to natural hazards. For this purpose, survey method has been used by using a questionnaire. The population of 41852 people is the population of Mashhad AboBargh district, which was based on the Cochran formula, the number of samples was 380. They were selected by random sampling method. In order to evaluate the effectiveness of each of the research indicators on resilience in the study area, the confirmatory factor analysis test was used, It was found that among the indicators surveyed, the most important effect is the state’s attention to the reconstruction of cities after the occurrence of accidents in the resilience of AboBargh district. The results of the research indicate that the AboBargh district is in poor condition in terms of resilience criteria, which can be reduced and kept the effect of the crisis with the resilience of the texture of the neighborhood.