تبیین عوامل موثر بر انگیزۀ کشاورزان درجهت مشارکت در تشکل‌های آب‌بران مورد مطالعه: تعاونی‌های آب‌بران شرکت بهره‌برداری کارون بزرگ شوشتر در استان خوزستان

تعاونی‌های آب‌بران به منظور مشارکت کشاورزان در مدیریت منابع آب، تشکیل و ترویج شدند. هدف تحقیق حاضر تبیین عوامل موثر بر انگیزه‌ی کشاورزان جهت مشارکت در تعاونی‌های آب‌برانِ کارون بزرگ شوشتر در استان خوزستان می‌باشد. جامعه‌ی آماری این تحقیق شامل کلیه اعضای تعاونی آب‌بران کارون بزرگ (671=n) است که از میان آن‌ها با استفاده از جدول بارتلت 183 نفر به عنوان نمونه به روش نمونه‌گیری تصادفی انتخاب شدند. داده‌های مورد نیاز پژوهش با استفاده از پرسشنامه محقق ساخت گردآوری شد. روایی پرسشنامه توسط متخصصین تایید و پایایی ابزار پژوهش نیز با انجام مطالعه‌ی پیش راهنما از طریق تکمیل 30 پرسشنامه و محاسبه ضرایب آلفای کرونباخ برای بخش‌های مختلف پرسشنامه (0.77 تا 0.92) تایید شد. تجزیه و تحلیل داده‌ها از طریق نرم‌افزار spss v24 صورت گرفت. در این راستا، به منظور بررسی رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته از آزمون تحلیل همبستگی پیرسون و به منظور تبیین عوامل موثر بر انگیزه کشاورزان از مشارکت در تعاونی آب‌بران از تحلیل رگرسیون به روش اینتر استفاده شد. نتایج آزمون همبستگی نشان داد، متغیر انگیزه با متغیرهای هویت خود، سرمایه اجتماعی، انتظار کارآمدی جمعی، تشویق به عمل، درک اهمیت مشارکت، خودکارآمدی، نگرش و هنجار اجتماعی رابطه‌ی مثبت و معنی‌داری دارد. همچنین نتایج حاصل از تحلیل رگرسیون نشان داد، متغیرهای هویت خود و سرمایه اجتماعی از میان عوامل روانشناختی و متغیر تشویق به عمل از میان عوامل دانش و اطلاعات از عوامل موثر بر متغیر انگیزه هستند. متغیرها در مجموع قادرند 43 درصد از تغییرات انگیزه را پیش بینی کنند. در نهایت بر اساس یافته‌های تحقیق پیشنهاد‌هایی جهت افزایش انگیزه مشارکت کشاورزان در تعاونی‌های آب‌بران ارائه گردید.

Explaining the Factors Affecting Motivation of Farmers’ Participation in Water Users Association (Case Study: Great KarunShushtar water user association in Khuzestan province)

water user associations were established for the participation of farmers in water resources management. The purpose of this study is to explain the factors affecting the motivation of farmers’ participation in the Great KarunShushtar water user association in Khuzestan province. The study population was all Members of the Great Karoon water user association (N=671). 183 people were selected as the statistical sample using the Bartlett table and a random sampling method was used to collect data from farmers using the questionnaire. The face validity of the questionnaire was confirmed by experts. The reliability of the main scales of the questionnaires’ was examined by Cronbach’s alpha coefficients, which ranged from 0.77 to 0.92, indicating the tool of study is reliable. Data analyses were performed using SPSSv24 software. Pearson correlation was used to investigate the relationship between independent and dependent variables and Regression analysis with Inter method was used to explain the factors affecting farmers’ participation in water user association. Results indicated a significant positive correlation between motivation and selfidentity, social norm, social capital, collective efficiencies expectations, cues to action, perception of partnership, Selfefficacy, and attitude of farmers. The results also showed that the variables of selfidentity, cues to action and social capital have effect on the variable of motivation. These variables are able to predict 43% of the variance of motivation. Finally, based on the findings of the research, suggestions were made to increase the incentive of farmers’ participation in the water user association.