تغییر مفهوم انسان در شناخت‌‌شناسی جغرافیدانان و تاثیر آن در تعامل با محیط

مسئله شناخت در جغرافیا به سه حوزه انسان، طبیعت و نوع ارتباط بین آنها معطوف است، اکنون این پرسش مطرح است با تغییر مفهوم انسان در دوره‌های مختلف، نحوه عملکرد و تعامل جغرافیدانان با محیط نیز دستخوش تغییر شده است؟. بازگشت به گذشته و دانستن تحولات فکری جغرافیدانان می‌تواند سیر تحوّل و تغییر در ایده‌ها و نحوه اندیشیدن امروزی ما در تعامل با محیط را روشن‌تر و به عمق فهم ما از آینده کمک کند. سیر تحول تاریخی اندیشه جغرافیدانان نظریه‌پرداز، نشان می‌دهد که نگاه آنها به انسان دائما در تغییر بوده و سیری متفاوت از یک موجود «تاریخی» به پدیده‌ای «اجتماعی»، «چند‌ساحتی»، «مینوی» و «تراریخت» داشته است. این تفاوت‌ها نه تنها در برداشت‌های نظری که در روش و نوع تحلیل آنها نیز منعکس است. اکنون این پرسش بنیادی را می‌توان مطرح ساخت که این تفاوت‌ها بر نوع تجربه عملی جغرافیدانان در برابر محیط هم تاثیرگذار بوده است و در مواجه آنها با محیط تغییرات راهبردی خاصی بدنبال داشته است؟. به سخن دیگر تغییر مفهوم انسان در تجربه‌ی ذهنی جغرافیدانان در عملکرد و مواجهه آنها با «محیط» نیز تاثیرگذار بوده است؟ این پژوهش که با روش پدیدارشناسی (تحلیل متون جغرافیایی) در شش دوره تاریخی در عصر جدید (20201900) صورت گرفته بر این نکته تاکید دارد که: طرز تلقی جغرافیدانان از مفهوم انسان، بنیان فهم آنها در مواجهه با محیط را شکل می‌داده است. تفاوت در دیدگاههای جغرافیایی که معطوف به تفاوت در مفهوم انسان است نه تنها راهبردهای عملکردی جغرافیدانان در اعصار مختلف را در برابر محیط تعریف می‌کرده است، که تعریف از دانش جغرافیا را نیز تغییر داده است.

Changing the concept of human in the epistemology of geographers and its impact on interacting with the environment

The issue of cognition in Geography focuses on the human, environment and relationship between them. The question now is that by changing the concept of human at different times, has the Geographers’ way and interacting with the environment also changed? Therefore, the return to the past and understanding intellectual developments can reveal the evolution of our ideas and our way of thinking today and help deepen our understanding of the future. The historical evolution in the thought of theorist Geographers shows that their opinion in humans is constantly changing and has evolved from a historical being to a social, multidimensional, spiritual and transformed human phenomenon. These differences are reflected not only in theoretical understandings but also in their method and type of analysis. The fundamental question can now be asked whether these differences have influenced the type of Geographers’ practical experience in dealing with the environment. And has this led to certain strategic changes? This research has been carried out with the method of phenomenology and analysis of Geographic texts in six historical periods in the new era (19002020) and emphasizes the following points: Geographers’ perceptions of the human concept have shaped the basis of their understanding in dealing with the environment. The difference in Geographic views that focuses on the difference in the concept of human not only define the Geographers’ functional strategies in different ages in dealing with the environment, but have also changed their definition of Geographic knowledge.