پهنه بندی رژیم های دمایی ایران با مؤلفه های مبنا و تحلیل خوشه ای

در این مطالعه به منظور شناسایی الگوهای زمانی - مکانی و پهنه بندی رژیم های دمایی ماهانه کشور از روش مولفه های مبنا و تحلیل خوشه ای استفاده شده است. تحلیل مولفه های مبنا از خانواده های توابع متعامد تجربی است که می تواند الگوهای زمانی و قلمرو مکانی عناصر اقلیمی را توضیح دهد. تحلیل مولفه های مبنا منجر به شناسایی گروهی از مدهای تجربی می شود که هر یک نماینده ی یک الگوی زمانی - مکانی هستند. به علاوه این روش راهی است برای کاهش حجم داده ها و تبدیل متغیرهای اولیه به چند مولفه معدود که بتواند بیشترین پراش متغیرهای اولیه را توضیح دهد. اعمال تحلیل مولفه های مبنا بر روی ماتریس داده های دمای کشور نشان داد که با سه مولفه می توان 7/99 درصد از پراش داده ها را توصیف نمود. مولفه ی اول که بالاترین پراش داده ها (3/95 درصد) را تبیین می کند، نشان داد که رژیم دمایی قلمرو تحت حاکمیت آن یعنی سواحل جنوبی کشور از خوزستان تا چابهار در تمام طول سال با بقیه ی نقاط کشور تباین شدیدی دارد. با اعمال تحلیل خوشه ای سلسه مراتبی ( پایگانی) و روش ادغام وارد بر روی نمرات مولفه ها، سه قلمرو اصلی رژیم دمایی کشور مشخص شد که عبارتند از: قلمرو کوهستانی، قلمرو کوهپایه ای و پست، قلمرو جنوب.