پایش تغییرات پوشش گیاهی (باغات پسته) با استفاده از پردازش تصاویر ماهواره‌ای چندزمانه مطالعۀ موردی: شهرستان انار (استان کرمان)

شهرستان انار یکی از قطب‌های اصلی تولید پسته در استان کرمان و در کل ایران است. در سال‌های اخیر سطح زیر کشت باغات پسته در این منطقه بدون برنامه‌‌ریزی و به‌صورت بی‌‌رویه افزایش یافته و درنتیجه موجب شده‌است تا خسارت زیادی به منابع آبی وارد شده و به‌دنبال آن باغات زیادی نابود شود. در این تحقیق سعی شده‌است تا روند تغییرات سطح زیرکشت باغات پسته در این منطقه طی یک دورۀ 40 ساله مورد پایش قرار گیرد؛ زیرا تغییر در پوشش زمین تاثیر مستقیمی بر اجزاء محیط زیست ازجمله خاک، آب و اتمسفر دارد؛ از‌این‌رو برای مدیریت بهینۀ مناطق طبیعی، آگاهی از روند تغییرات پوشش گیاهی از ضروریات محسوب می‌شود. بدین منظور از تصاویر ماهواره‌ای لندست مربوط به 6 دورۀ مختلف بین سال‌های 1354 تا 1396 استفاده‌شد؛ به‌طوری که با اعمال شاخص پوشش گیاهی (ndvi) بر روی تصاویر و استفاده از روش طبقه‌‌بندی درخت تصمیم، نقشه‌های پوشش گیاهی منطقه که شامل دو کلاس اراضی کشاورزی یا همان باغات پسته و اراضی طبیعی یا مراتع می‌‌شود، تهیه شد. سپس میزان تغییرات طی دوره‌های مختلف با استفاده از روش مقایسۀ پس از طبقه‌بندی، مشخص شد. نتایج نشان داد تغییرات کمّی پوشش گیاهی طی 40 سال برای منطقۀ مورد مطالعه گسترده بوده‌است؛ به‌طوری که بیشترین رشد باغات پسته طی سال‌های 1366 تا 1375 اتفاق افتاده و فقط طی مدت 9 سال از 7058.25 هکتار به 15498.54 هکتار رسیده‌است. همچنین طی سال‌های 1380 تا 1389 بیشترین کاهش و تخریب باغات پسته به میزان 2902.05 هکتار اتفاق افتاده‌است. شواهد نشان می‌‌دهد که روند کاهش و تخریب باغات پسته به‌دلیل برداشت بی‌‌رویه از منابع آب زیرزمینی در بخش‌های مرکزی و جنوبی دشت انار به‌شدت ادامه دارد.

Monitoring of vegetation changes (Pistachio gardens) using decision tree processing of multispectral satellite images, Case study: Anar city (Kerman province)

The Anar city is one of the main Pistachio producer in Kerman province and the whole of Iran. In recent years, the level of cultivation of pistachio gardens has increased in this area without any plans, As a result, it has caused a lot of damage to water resources. And then many gardens will be destroyed. In this research, attempts have been made to monitor the trend of pistachio crop cultivation in this area over a 40year period. For this purpose, Landsat satellite images of 6 different periods between 1354 and 1396 were used. So, by applying the vegetation index (NDVI) on the images and using the Decision tree classification methodology, vegetation maps of the region, which include two classes of agricultural land, namely pistachio gardens and natural lands or rangelands, were prepared. Then, the rate of change during different periods was determined using the comparison method after classification. The results showed that vegetation changes over 40 years have been high for the studied area, so that the highest growth rate of pistachio gardens occurred during the years 1366 to 1375. And has only reached 15548,8 hectares over the course of 9 years from 7058.25 hectares. Also, during the years 1380 to 1389, the greatest reduction and destruction of pistachio gardens occurred at 2902.05 hectares. The evidence suggests that the process of reducing and destroying pistachio gardens is continuing intensively due to the unplanned withdrawal of groundwater resources in the central and southern parts of the Anar plain.