ارزیابی کیفیت طرح‌های دولت در توسعۀ سکونتگاه‌‌های روستایی مطالعۀ موردی: دهستان دولت‌آباد، شهرستان جیرفت

در سال‌های اخیر، دولت به‌منظور توسعۀ سکونتگاه‌‌های روستایی در اقصی‌نقاط کشور، اقدامات متعددی را در قالب طرح‌های هادی و نوسازی بهسازی اجرا کرده‌است. در این راستا هدف تحقیق حاضر، ارزیابی کیفیت اقدامات دولت در قالب طرح‌های توسعۀ مساکن روستاهای دهستان دولت‌آباد در شهرستان جیرفت بوده‌است. این تحقیق از نوع توصیفی تحلیلی است که در آن برای بررسی سوابق و تبیین مساله از روش اسنادی و برای جمع‌آوری اطلاعات مرتبط با اقدامات دولت در روستاهای مورد مطالعه، از روش پیمایشی استفاده شده‌است. در این راستا، با توجه به تعداد خانوارهای ساکن در روستاهای دارای طرح هادی یا طرح نوسازی بهسازی و استفاده از فرمول کوکران، تعداد 345 خانوار به‌عنوان حجم نمونه محاسبه‌شد. انتخاب خانوارهای نمونه به‌‌منظور تکمیل پرسشنامه‌‌های تحقیق با روش تصادفی ساده صورت گرفته‌است. آزمون روایی ابزار تحقیق از طریق «روایی محتوایی» و بررسی پایایی آن نیز با استفاده از روش «آلفای کرونباخ» بوده‌است. تجزیه‌وتحلیل داده‌ها با روش‌های آمار توصیفی، استنباطی و مدل تلفیقی ahpvikorو با کمک نرم‌افزارهای expert choice، spssو arcgis انجام شده‌است. براساس نتایج پژوهش، سطح اقدامات اجرایی دولت در طرح‌های نوسازی بهسازی قوی‌تر از طرح‌های هادی است. از طرف دیگر، مقایسۀ سطح اقدامات عملیاتی اجرایی با اقدامات کنترلی نظارتی نیز، برتری اقدامات عملیاتی اجرایی را نسبت‌به اقدامات کنترلی نظارتی نشان می‌دهد. همچنین براساس مدل مورد استفاده، وضعیت اقدامات دولت در 7/22 درصد از روستاهای موردمطالعه در سطح نسبتاً ضعیفی ارزیابی شده‌است. نتایجِ دیگر پژوهشموید آن است که در روستاهای مورد مطالعه،جنبه‌های کیفی ساخت مسکن (مثل تناسب ساخت‌وسازها با شرایط محیطی روستا، توجه به هویت بومی و زیبایی بصری آن‌ها)، عمدتاً قربانی توسعۀ کمّی آن‌ها شده‌است که رفع اشکالات موجود در اقدامات آتی، مستلزم اتخاذ تصمیمات اساسی و تغییر رویکردها در نهادهای اجرایی ذی‌ربط خواهد‌بود.

Quality assessment of government plans in developing rural settlements (Case Study: Dolatabad rural district in Jiroft County)

In recent years, the government has implemented several measures in the form of a rural guide plan and rural reconstructionrenovation plan for the development of rural settlements in different parts of the country. In this regard, the purpose of this study was to evaluate the quality of government measures in the development of rural housing in Dolatabad rural district in Jiroft County. This research is descriptiveanalytical, in which the documentary method is used to review the research background and problem statement and a survey method is used to collect information related to government actions in the studied villages. In this regard, 345 households were calculated as the sample size, according to the number of households in villages having a rural guide plan or rural reconstructionrenovation plan, and by using the Cochran formula. Sampling of households was done to complete the questionnaires by simple random sampling. Data analysis was conducted using descriptive, inferential statistics and integrated AHPVikor model with Expert Choice, SPSS and ArcGIS software. According to the results of the research, the level of government executivepractical measures in rural reconstructionrenovation plans was better as compared to the rural guide plans. Conversely, comparing the level of executivepractical measures with controlsupervision measures has also shown the superiority of executivepractical measures to controlsupervision measures. Also, according to the model used, it was recorded that the state of government measures has been relatively weak in 22.7% of villages.