ارزیابی و پیش‌‌‌‌بینی تغییرات پوشش گیاهی با استفاده از معیارهای سیمای سرزمین و مدل مارکوف (مطالعۀ موردی: شهرستان همدان)

تخریب سیمای سرزمین، تغییر پوشش گیاهی و تغییر کاربری مواردی هستند که به‌‌طور مداوم بر محیط ‌‌زیست کشور فشار وارد می‌‌کنند، بنابراین نقشه‌‌‌‌‌‌های پوشش گیاهی،درتولید اطلاعات درجهت برنامه‌‌‌‌ریزی‌‌‌‌های شهری نقش مهمی دارند.در این پژوهش به‌‌منظور تهیه نقشه‌‌‌‌های پوشش گیاهی شهرستان همدان ازاطلاعات ماهوارۀ لندست سنجنده‌‌‌‌های etm+و oliاستفاده و مقدار شاخص ndviمحاسبه شد.ndviیکی ازپرکاربردترین شاخص‌‌‌‌‌‌ها برای پایش تغییرات پوشش گیاهی است، که از‌‌طریق نسبت‌‌گیری باندهای قرمزومادون قرمزِنزدیک به‌‌دست می‌‌‌‌آید. بدین منظور برای بررسی تغییرات کیفی پوشش گیاهی،مقادیرعددی این شاخص به 4کلاس مختلف سرسبزی شامل اراضی با پوشش عالی، پوشش بسیار خوب، پوشش خوب و ضعیف طبقه‌‌‌‌بندی شد و برای آشکارسازی تغییرات، نقشه‌‌‌‌های طبقه‌‌‌‌بندی‌‌شده وارد مدل lcmشدند. سپس تحلیل تغییرات سیمای سرزمین صورت گرفت که بدین منظور تعداد 5 سنجه در سطح کلاس و 6 سنجه در سطح سیمای سرزمین مورد محاسبه قرار گرفت. پیش‌‌‌‌بینی تغییرات پوشش گیاهی در 15 سال آینده با زنجیرۀ مارکوف انجام شد.   تجزیه‌‌و‌‌تحلیل سنجه‌‌های سیمای سرزمین حاکی از آن است که سطح پوشش بسیار خوب از 12 درصد در سال 1380، به 21 درصد در سال 1395 رسیده است. همچنین اراضی با پوشش خوب که به‌‌عنوان پوشش گیاهی طبیعی آن به‌‌شمار می‌‌رود، در دورۀ زمانی مشابه کاهش یافته است. نتایج حاصل ازسنجۀ تنوع شانون در سطح سیمای سرزمین نشان می‌‌‌‌دهد که مقادیرمربوط به تنوع لکه‌‌‌‌ها در سطح شهرستان بالاترازیک است،که بیانگر تنوع وفراوانی بالاو سیمای سرزمین بسیارمتنوع در شهرستان است. نتایج پیش‌‌‌‌‌‌بینی نشان می‌‌‌‌دهد که بیشترین احتمال تخریب تا افق 1410 در اراضی با پوشش عالی (0.8329) خواهد بود. همچنین تخریب اراضی باپوشش خوب به اراضی بادرجۀسرسبزی ضعیف بیشترین احتمال(0.3581) تغییر را در آینده دارد. یافته‌‌های این تحقیق بر لزوم توجه بیشتر به بهره‌‌برداری پایدار از سرزمین و جلوگیری از تخریب آن در این شهرستان تاکید دارد.