اولویت‌بندی سیل‌خیزی واحدهای هیدرولوژیک، مطالعۀ موردی: حوضۀ آبریز پل شاه

تعیین پتانسیل سیل‌خیزی حوضه‌های آبخیز و اولویت‌بندی زیرحوضه‌ها، یکی از مهم‌ترین اقدامات در مطالعات آمایش سرزمین محسوب می‌شود. در تحقیق حاضر اولویت‌بندی پتانسیل سیل‌خیزی زیرحوضه‌ها در آبخیز پل‌شاه در استان کرمانشاه انجام شد. بدین منظور ابتدا داده‌ها و لایه‌های مختلف از قبیل کاربری اراضی، اقلیم و هیدروگراف سیلاب و بارش متناظر منطقه مطالعاتی تهیه گردید. سپس با کنترل داده‌های متناظر بارش و سیلاب، دو رویداد در مرحله واسنجی (08.22/1391 و 09.06/1391) و یک رویداد در مرحله اعتبارسنجی (12.20/92) بکار گرفته شدند. به‌منظور شبیه‌سازی بارشرواناب از روش scs و برای تعیین تلفات اولیه از روش شماره منحنی از نرم‌افزار hec-hms استفاده شد. ارزیابی مدل با ضریب ناشساتکلیف انجام شد. همچنین به‌منظور تعیین بارش طرح، از توزیع‌های آماری در نرم‌افزار smada در دوره آماری 1377-1394 استفاده گردید. نتایج نشان داد ضریب کارایی مدل بعد از واسنجی برای هر دو رویداد مثبت بوده و به 0.872 و 0.173 ارتقاء یافته‌اند. همچنین درصد خطای دبی اوج نیز صفر شد. در مرحله اعتبارسنجی بر اساس میانگین مقادیر اصلاح‌شده شماره منحنی و تلفات اولیه نیز، ضریب کارایی برابر 0.336 و خطای دبی اوج، 8 درصد شد که دقت و صحت مدل‌سازی به اثبات رسید. در بررسی پتانسیل سیل‌خیزی مشخص شد که بارش طرح با مقدار 93 میلی‌متر قادر است سیلابی با دبی اوج m3/s 200 در خروجی حوضه ایجاد نماید. با بررسی سهم مشارکت زیرحوضه‌ها مشخص شد که زیرحوضه‌های خروجی به دلیل وضعیت زمین‌شناسی و پوشش، پتانسیل سیل‌خیزی بیشتری داشته و زیرحوضه‌های بالادست سیل‌خیزی کمتری دارند.

Prioritization Flood risk of Hydrologic Units (Case Study: Pole Shah Catchment)

Determining of flooding potential and prioritization of subcatchments based on it, is one of the most important issues in the landuse planning studies. In this study flooding prioritization of subcatchments in the PoleShah catchment, Kermanshah province, Iran was carried out. For this purpose, different data layers such as physiographic condition, climate, geology, soil, landuse, landcover and annual flood hydrograph of the study area were used. Then by checking the rainfall data and its related flood data, two events were selected for calibration and one event was selected for validation. SCS method was used for rainfallrunoff simulation. Curve Number method was used in HECHMS software for determining of initial losses. The model evaluation was conducted by NashSutcliffe index. To determine the unit rainfall, the statistical distribution methods were used in SMADA software using statistics of 19982015 period. The results showed that model efficiency coefficient is positive for both events after calibration and rose to 0.872 and 0.173. In The validation process, based on the average adjusted of curve number and the initial losses, the efficiency ratio was 0.336 and peak flow error was 8 % that shows the accuracy of the model. The unit rainfall by 93 mm may leads to a 200 m3/s peak flow in the outlet. The results shows that subcatchments located in the catchment outlet have a high flooding risk because of their geologic and land cover conditions; while subcatchments located in the upstream have a low flooding risk.