سنجش و ارزیابی ابعاد محرک توسعه در بازآفرینی محله‌های سنتی، نمونه موردی : محله حاجی در بافت تاریخی شهر همدان

توسعۀ شهری با دو رویکرد توسعۀ درونی و مرمت شهری بافت‌های فرسوده سعی در احیا و بازگرداندن حیات شهری به عرصه‌های ناکارآمد داشته است. به منظور تسهیل این روند و توجه به پیوند بافت‌های قدیمی با توسعۀ شهری، برنامه‌ریزی و اجرای پروژه‌های محرک توسعه به‌عنوان یکی از راهبردهای به‌کار گرفته شده در جهت فراهم کردن بسترهای لازم برای حضور ساکنان و توجه به پتانسیل‌ها و ابعاد توسعه مورد توجه قرار گرفت. در این مقاله روش توصیفی تحلیلی و کمی ‌بنا نهاده شده و منابع تحقیق، منابع کتابخانه‌ای و مشاهدات میدانی و پرسشنامه‌های توصیفی است. بدین منظور تعداد 300 پرسشنامه میان ساکنان محلۀ حاجی همدان توزیع شده است که برای تحلیل داده‌ها از آزمون های آماری پارامتریک، آزمون t تک‌گروهی، آزمون همبستگی پیرسون و آزمون فریدمن در نرم‌افزار spssاستفاده شده است. رویکرد این پژوهش محرک توسعه بوده که دارای ابعاد کالبدی فضایی، اجتماعی فرهنگی و زیست‌محیطی می‌باشد. این مقاله برآناستتا به این سئوال پاسخ دهد که کدام بُعد از ابعاد بازآفرینی شهری، نقش محرک توسعه را در محله ایفا می‌کند؟بر این اساس در محلۀ حاجی نتایج آزمون فریدمن نشان داد که رتبه‌بندی مجموعه عوامل فضایی کالبدی، عوامل فرهنگی اجتماعی و عوامل زیست محیطی معنادار است (زیرا 0.05>p) یعنی می‌توان گفت که محلۀ حاجی از نظرِ کیفیت فرهنگی اجتماعی بالاترین رتبه و ازنظرِ کیفیت فضایی کالبدی کمترین رتبه را دارد و درنتیجه عوامل فرهنگی اجتماعی می‌تواند به عنوان یک محرک در محلۀ حاجی مورد توجه قرار گیرد و ضمن حفظ ارزش‌های تاریخی و کالبدی محله، نقش مهمی‌ را در تبدیل محله به یک مکان زیستی هماهنگ با زندگی امروزی و متناسب با شخصیت و  هویت تاریخی بازی کند.