ارزیابی خطر زمین‌لرزه به روش منطق فازی در منطقۀ دهک (خراسان جنوبی)

در استان خراسان جنوبی (شرق ایران) به‌دلیل عملکرد گسل‌های فعال (گسل‌های شمالی جنوبی، شرقی غربی و شمال غرب جنوب شرق)، شاهد بروز زمین‌لرزه‌‌هایی با بزرگاهای مختلف هستیم. برای کاهش خسارات، تعیین مناطق دارای پتانسیل بالای لرزه‌‌ای از اهمیت ویژه‌‌ای برخوردار است. در این پژوهش، از شش عامل موثر در زمین‌لرزه (گشتاور لرزه‌ای، هم‌شتاب لرزه‌‌ای، هم‌شدت شکستگی، فاصله از شکستگی، مقاومت واحدها و عمق آبرفت)، استفاده شد. در این زمینه پارامترهای موثر اولویت‌بندی شد. در مرحلۀ بعدی با استفاده از منطق فازی، وزن پارامترها مشخص شد و در پایان با استفاده ازarc gisبا هم تلفیق شدند. مطالعات پهنه‌بندی حاکی‌از آن است که فاکتورهای گشتاور لرزه‌ای و هم‌شتاب مهم‌ترین نقش را در وقوع زمین‌لرزه‌ها در منطقه ایفا می‌کنند. در نقشۀ پهنه‌‌بندی به روش فازی، حریم گسل‌های نهبندان، سهل‌آباد، دهک، چهارفرسخ، اردکول و ماژان در محدودۀ خطرِ خیلی‌زیاد قرار دارند. بر‌اساس پارامتر شتاب لرزه‌ای، شتابی که گسل دهک به روستاهای آن منطقه وارد می‌‌کند، معادل 0.58 شتاب ثقلی زمین است.نقشه‌های خروجی به‌دست‌آمده بر‌اساس اپراتورهای فازی نشان می‌دهد که نقشۀ حاصل از جمع جبری فازی (sum)، بیشترین انطباق را با واقعیت دارد که به‌ترتیب20، 28، 26، 16 و 10 درصد از منطقه در کلاس‌های خطر خیلی‌کم، کم، متوسط، زیاد و خیلی‌زیاد قرار دارد. در این نقشه قسمت اعظم منطقۀ دهک (70 درصد) در کلاس خطر زیاد و خیلی‌بالا قرار دارد.

Earthquake Hazard ZONING by Fuzzy Logic in Dehek Area (South Khorasan)

In Southern Khorasan province (East of Iran), we are witnessing earthquakes with different magnitudes due to active faults (faults oriented northsouth, eastwest and northwest southeast). To minimize the damage, determining the areas of high potential seismic is of particular importance. In this study, six effective factors in Earthquake such as Seismic Moment, Seismic Isoacceleration, Seismic Isofracture, distance from Fault, unit resistances and depth of Alluvium are used. Effective parameters were prioritized in this research. Next, weight of parameters was determined by using fuzzy logic and were combined together by ARC GIS software. Zoning studies suggest that seismic moment and Isoacceleration factors play the most important role in the occurrence of earthquakes in the region. In the zoning map of the fuzzy method, privacy faults of Nehbandan, Sahlabad, Dehek, Chaharfarsakh, Ardekool and Majan are very high. Based on the parameters of seismic acceleration, the acceleration of Dehek fault to the villages of that region is 0.58 PGA. Output maps based on fuzzy algebraic (sum) is highly adapted to the fact that 20, 28, 26, 16 and 10 percent of the region is of very low, low, medium, high, and very high risk classes. Dehek area is located at high and very high risk classes (70%) in this map