مطالعه تطبیقی رویکرد کالبدی فضایی و سیاست‌های مرتبط با آن در برنامه‌های توسعه روستایی طیّ دو دهه‌ی اخیر (مورد: شهرستان قائم‌شهر، مازندران)

پرداختن به مقوله‌ی توسعه‌ی روستایی به مثابه فرآیندی است که باید وضعیت جوامع روستایی را در همه ابعاد محیطی اکولوژیکی، اجتماعی، اقتصادی، نهادی مدیریتی و کالبدی فضایی ارتقاء داده و در تعامل با مناطق شهری و بخش‌های دیگر، امکان دستیابی به تعادل‌های ناحیه‌ای، منطقه ای و ملی را فراهم سازد. چراکه جمعیّت روستاهای ایران حدود 30 درصد از کل جمعیّت کشور را شامل می شود، لذا هرگونه تحرک اقتصادی و اجتماعی آنان در سطوح ملی، منطقه‌ای و ناحیه‌ای بر بسیاری از موضوعات تاثیرگذار خواهد بود. بنابراین با توجه به اهمیّت توسعه‌ی روستایی در مقیاس کلان، تحقیق حاضر در مقیاس خرد به منظور تعیین نقش و تاثیر سیاست‌های دولت طیّ دو دهه ی اخیر در توسعه‌ی روستایی در روستاهای واقع در شهرستان قائم‌شهر با رویکرد کالبدی فضایی انجام شده است. بطورکلی، مطالعه‌ی مقایسه ای نقش آثار و عملکردهای رویکرد کالبدی فضایی در برنامه های توسعه در روستا می باشد. تحقیق حاضر، از لحاظ هدف؛ کاربردی، از نظر ماهیّت و روش‌شناسی؛ توصیفی و تحلیلی است. مساله‌ی اصلی این است که مشخص شود دولت در زمینه ی رویکرد کالبدی فضایی چه سیاست‌هایی در مقیاس ملّی، منطقه‌ای و ناحیه ای و در جهت توسعه‌ی روستایی طیّ دو دهه ی اخیر (برنامه های دوم تا پنجم توسعه) داشته است و تعیین شود که این رویکردکالبدی فضایی و سیاست‌های مرتبط با آن چه آثار و پیامدهایی بر روی روستاها داشته و در نهایت به ارائه‌ی راهکارها در جهت بهبود وضعیت روستا و توسعه‌ی روستایی پرداخته است. نتایج تحقیق نشان می دهد که در برنامه‌ی پنجم در مقایسه با سایر برنامه ها در زمینه ی کالبدی فضایی؛ سیاست‌هایی نظیر؛ مقاوم‌سازی، بهسازی و طرح هادی روستایی موفق عمل کرده است.