توجه به باد در ساخت کالبد فیزیکی شهر زابل

در شرق ایران ، در دشتی کوچک و فروافتاده شهر زابل واقع شده است . توزیع مراکز فشار و ویژگی های توپوگرافی منطقه به گونه ای است که باعث شکل گیری بادهای 120 روزه سیستان شده است . این بادها که از که از افغانستان در شرق ایران سرچشمه می گیرد با چرخش بر روی فلات ایران از جهت شمال غرب به جنوب شرق وارد دشت سیستان می شود .این بادها از منطقه کم ارتفاع بین ناهمواریهای شرق ایران گذشته ، بر سرعت آن افزوده می گردد. افزایش سرعت‌ آنها ، اثر اقلیمی آنها را افزایش می دهد که بسته به شرایط دریاچه باعث ایجاد دو نوع اقلیم متفاوت در زابل می شود ؛ در سالهای پرآبی که دریاچه هامون درمسیر بادهای 120 روزه دارای آب است هوای مطبوع با رطوبت نسبی مناسب را به ارمغان می آورد . در سالهایی که هامون خشک است جریان باد کف بستر دریاچه را کنده ذرات ریز خاک و ماسه را با خود حمل می کند و محیط را آلوده می نماید . دراین تحقیق روابط ویژگی های کالبدی شهر زابل با جهت بادهای غالب منطقه مورد بررسی قرار گرفته است . نتایج بدست آمده نشان می دهد که در خیایان هایی که جهت آنها به موازات جهت بادهای غالب است ، ساختمان ها در حکم بادشکن عمل کرده ، اثر کانالیزاسیون خیابان ها باعث افزایش سرعت بادها و تشدید اثرات نامطلوب می شود ؛ در خیابان هایی که عمود بر جهت وزش باد غالب است اثر سیرکولاسیون و چرخش هوا ، سبب انباشته شدن ماسه های بادی و آلودگی های محیطی می گردد. دراین تحقیق پیشنهادهایی جهت کاهش آثار منفی این بادها با استفاده از تغییر در کالبد فیزیکی شهر شده است.