مطالعه فصل مشترک صلاحیت‌‌های مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی در موضوع برجام

برجام از جمله توافق‌نامه‌هایی است که نسبت به صلاحیت مراجع دخیل در آن، محل تردید است. لذا با این رویکرد هدف از پژوهش حاضر مطالعه فصل مشترک صلاحیت‌‌های مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی در موضوع برجام با استفاده از روش تحلیلی  توصیفی و استفاده از منابع کتابخانه‌‌ای است. یافته‌‌های پژوهش نشان می‌‌دهد که خاستگاه فصل مشترک صلاحیت‌های مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی دو کارویژه تقنین و سیاست‌گذاری است. صلاحیت‌های مجلس شورای اسلامی بر خلاف تصور فقط قانون‌گذاری نیست، بلکه مجموعه‌ دستگاه قانون‌گذاری و نهادهای تابعه می‌‌باشد. کارویژه‌های مجلس شورای اسلامی منحصر به سه کارکرد تقنین، نظارت و تفسیر قوانین عادی است. در کنار مجلس شورای اسلامی، شورای عالی امنیت ملی که مسئول تنظیم و اجرای راهبرد امنیت ملی در کشور است در واقع کل سازکارهای تنظیم و پیگیری امنیت ملی به‌ویژه برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران که یکی از مهم‌ترین موضوعات سیاست خارجی ایران طی سه دهه اخیر است را بر عهده دارد. شورای عالی امنیت ملی بعد از نهاد رهبری بالاترین نهادی است که احکام آن نافذ است؛ یعنی مصوبات شورای عالی امنیت ملی با تایید رهبری برای همه دستگاه‌‌های اجرایی کشور لازم‌الاجرا بوده و دیگر نیازی به طی مسیرهای رایج قانونی ندارد. با توجه به اصل 71 قانون اساسی که بر اساس آن مجلس شورای اسلامی در عموم مسائل در حدود مقرر در قانون اساسی می‌تواند قانون وضع کند و همچنین اصل 176 قانون اساسی که بر اساس آن شورای عالی امنیت ملی در وضع و بازنگری قانون اساسی جزء نهادهای خاص حکومتی تعریف شده، بنابراین شورای عالی امنیت ملی نیز می‌تواند در حوزه امنیت کشور قانون وضع کند و مجلس نمی‌‌تواند به آن ورود کند مگر اینکه تاریخ آن قانون به اتمام رسیده و یا سیر آن طی شده باشد؛ بنابراین بین صلاحیت‌های مجلس شورای اسلامی و شورای عالی امنیت ملی در موضوع برجام تضادی وجود ندارد و بر اساس اصل تفکیک قوا در نظام حقوق اساسی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر نظارت استصوابی عام و خاص مجلس شورای اسلامی این نهاد در جایگاه برتر و ممتاز نسبت به شورای عالی امنیت ملی در تصمیمات مربوط به فعالیت‌‌های هسته‌‌ای قرار دارد.

studying the common chapter on the competences of the islamic council parliament and the supreme national security council on the issue of jcpoa

the jcpoa is one of the agreements where the competence of the authorities involved in it is questionable. therefore, with this approach, the aim of the current research is to study the common chapter of the competences of the islamic council and the supreme national security council on the issue of jcpoa by using analytical -descriptive method and using library resources. the findings of the research show that the origin of the joint powers of the islamic council and the supreme national security council is the two special tasks of legislation and policy-making. contrary to popular belief, the competencies of the islamic council are not only legislative but also a set of legislative bodies and subordinate institutions. the functions of the islamic council are exclusively for the three functions of legislation, supervision, and interpretation of ordinary laws. in addition to the islamic council, the supreme national security council, which is responsible for the regulation and implementation of the national security strategy in the country, in fact, the entire mechanisms for regulation and follow-up of national security, especially iran’s peaceful nuclear program, which is one of the most important topics of iran’s foreign policy in three it is the last decade after the leadership body. the supreme national security council is the highest body whose rulings are in force. that is, the approvals of the supreme national security council are valid for all executive bodies of the country with the approval of the leadership and there is no need to go through.